Türkiye üst üste ikinci ay faiz artırımına gitti

Türk ekonomisiyle ilgili ücretsiz güncellemeler alın

Türkiye merkez bankası borçlanma maliyetlerini aylar içinde ikinci kez artırdı, ancak artışın sınırlı kapsamı, politika yapıcıların enflasyonla mücadele yerine büyümeye öncelik verdiğine dair endişeleri artırdı.

Politika yapıcılar bir hafta vadeli repo faizini 2,5 puan artırarak yüzde 17,5’e çıkardı. Perşembe günkü karardan önce yapılan bir merkez bankası anketine göre, yerel işletmeler yüzde 20’lik bir artış bekliyordu.

Faiz oranı artışı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Mayıs ayında yeniden seçilmesinin ardından Türkiye’nin ekonomi politikalarında nasıl reform yaptığının son işareti. Yeni Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Erdoğan’ın faiz oranlarını düşük tutma, hiperenflasyonu körükleme ve devasa ticaret açıkları dahil olmak üzere yıllarca alışılmışın dışında aldığı önlemlerin ardından “rasyonel” politikaları yeniden tesis etme sözü verdi.

Eski bir Wall Street bankacısı olan Hafız Gay Erkan, haziran ayında merkez bankası başkanlığına seçilmişti. Faiz oranlarını hızla yüzde 8,5’ten yüzde 15’e yükseltti ve Perşembe günü yaptığı açıklamada, faiz oranlarını artırmanın yanı sıra “merkez bankasının para politikası duruşunu desteklemek için niceliksel sıkılaştırma ve seçici kredi sıkılaştırma kararları aldığını” söyledi.

Perşembe günkü oran artışı, geniş kesimlerce doğru yönde atılmış bir adım olarak görüldü, ancak birçok analist, enflasyonun yaklaşık yüzde 40’larda seyretmesi göz önüne alındığında, politika yapıcıların çok yavaş hareket ettiğinden endişe duyduklarını söyledi. Yüksek faiz oranlarının daimi bir rakibi olan Erdoğan’ın önümüzdeki yılın başlarında yapılacak önemli yerel seçimler öncesinde müdahale edebileceğine dair korkular da var.

Londra’daki Capital Economics’ten Liam Beach, “Sıkma hızını yavaşlatmak için henüz çok erken” dedi. “Faiz oranları ile enflasyonun olduğu yer arasında hala büyük bir boşluk var – bu, alarm zillerini çalıyor.”

JPMorgan analisti Fatih Akylik, merkez bankasının “Mart 2024 yerel yönetim seçimleri öncesinde durgunluktan kaçınmak için kademeli sıkılaştırmayı” hedeflediğini söyledi. Wall Street bankası, Türkiye ekonomisinin bu yıl önceki yüzde 3,2’lik tahminine kıyasla yüzde 4 büyümesini bekliyor.

Türkiye, son haftalarda iç talebi yatıştırmayı, seçim öncesi büyük yardımlarla tükenen hükümet kasasını doldurmayı ve Şubat depremiyle harap olan ülkenin güneyindeki geniş alanı yeniden inşa etme çabalarını amaçlayan bir dizi başka adım attı. Hükümet, çok çeşitli mal ve hizmetler üzerindeki katma değer vergilerini artırdıktan sonra yakın zamanda benzin vergilerini üçe katladı.

Ankara, Türkiye’nin döviz rezervlerini tüketen lira savunmasından da geri adım attı. Dolar, haziran ayının başından bu yana dolar karşısında beşte birden fazla değer kaybederek 27 TL gibi rekor bir seviyeye geriledi.

Ekonomistler, ithalatı daha pahalı hale getiren zayıf lira ve vergi artışlarının yeni bir enflasyon dalgasına yol açacağını söylüyor. Merkez bankası anketine göre, yerel şirketlerin yöneticileri enflasyonun Haziran’daki yaklaşık yüzde 38’den bu yılın sonunda yüzde 45’e çıkmasını bekliyor. Bank of America bu hafta enflasyonun Mayıs 2024’e kadar yüzde 65’e ulaşmasını beklediğini söyledi.

Ancak, yeni politikaların meyve verdiğine dair erken işaretler var. Türkiye’nin döviz rezervleri Mayıs ayının sonundan bu yana 15,5 milyar dolar artarken, son yıllarda Türk finansal varlıklarından büyük ölçüde vazgeçen yabancı yatırımcılar, 14 Temmuz’da sona eren altı haftada borsaya 1,5 milyar dolar pompaladı.

Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri de bu hafta Erdoğan’ın Körfez bölgesi turuna çıkmasıyla birlikte Türkiye’ye yeni yatırım sözü verdi. Abu Dabi’nin hükümet yatırım fonlarından biri olan ADQ, deprem sonrası yeniden inşa çabalarını desteklemek için tahvil yoluyla 8,5 milyar dolara kadar sağlayacağını söyledi.