Suudi Arabistan ve Türkiye’nin saati sıfırlamasının zamanı geldi

Suudi Arabistan ve Türkiye’nin saati sıfırlamasının zamanı geldi

Türkiye ile Körfez ülkeleri arasında kapsamlı ve sağlam bir ilişki kurmanın önemini ve gerekliliğini her zaman vurguladım. Türkiye ile Suudi Arabistan arasında yıllarca süren soğuk ilişkilerin ardından yeni bir dönem başlayacaksa, bu, birbirlerinin önceliklerinin ve bölge vizyonunun karşılıklı olarak anlaşılması üzerine inşa edilmelidir. Türkiye-Suudi ilişkilerini siyaset, ekonomi ve güvenlik alanlarıyla sınırlamak yerine, bu ilişkileri sürdürülebilir bir temelde geliştirmek için diğer alanları keşfetmek için daha geniş bir perspektife ihtiyaç var.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki günlük bir ziyaret için Perşembe günü Suudi Arabistan’a geldi. Doha ve diğer Körfez başkentleri arasındaki diplomatik anlaşmazlığın ilk günlerinde Kuveyt ve Katar’ı ziyaret ettiği Temmuz 2017’den bu yana krallığı ilk ziyareti olacak. O dönemde Ankara ziyareti “bölgesel dayanışma” örneği olarak sundu.

Bu haftaki ziyaret, değişen jeopolitik manzaraya karşı tamamen farklı bir bağlamda geliyor ve birçok kişi tarafından Türkiye-Suudi ilişkilerinde önemli bir an olarak görülüyor. Her iki ülke de COVID sonrası dönemde politikalarını sıfırlarken ve bölgenin Rus-Ukrayna savaşından kaynaklanan rahatsız edici risklerle karşı karşıya olduğu bir zamanda geliyor. Erdoğan, “Tarihi, kültürel ve sosyal bağları olan iki kardeş ülke olarak her türlü siyasi, askeri ve ekonomik ilişkileri artırmak ve yeni bir dönemi başlatmak için çalışıyoruz” dedi.

Ankara ve Riyad arasındaki bu yakınlaşma, zaten bilinen siyasi ve ekonomik boyutların yanı sıra, ilişkinin keşfedilmemiş yönlerinden yararlanmak için bir fırsat olarak görülmelidir. Yıllardır Suudi Arabistan ile Türkiye arasındaki farklar vurgulandı, ancak yakınlaşma noktalarına çok fazla odaklanılmadı.

Jeopolitik açıdan, Türkiye ile Suudi Arabistan arasında güçlü bir stratejik ve kurumsal ortaklığı engelleyen sınırlamalar, ilişkilerde gerçek bir sınav haline gelen bir dizi gelişmenin ardından açıkça görüldü. 2000’lerin başında başlatılan girişimlerin çoğu, ilişkileri tamamen yeni bir düzeye taşıyabilecek sürdürülebilir katılıma dönüşmeyi başaramadı.

Türkiye ve Suudi Arabistan, Erdoğan’ın ziyaretiyle buzları kırmış gibi görünüyor, ilişkinin bayat doğasının ötesine geçmek ve ilişkilerini uzun vadeli karşılıklı faydalar için kurumsallaştırmak için hangi adımları atabilirler?

Kültür ve kamu diplomasisi yoluyla tohum ekmek, milletler arasında köprüler kuracak ve yeni bakış açılarını teşvik edecektir.

Sinem Cengiz

En önemlisi, bu yakınlaşma, sosyal ve ekonomik kalkınma için ortak değerlere ve ortak isteklere dayanmalıdır. Kültür ve kamu diplomasisi yoluyla tohum ekmek, milletler arasında köprüler kuracak ve gelecek için yeni ufuklar açacaktır. STK’lar, akademisyenler, sanatçılar ve medya arasındaki temaslar resmi ilişkileri geliştirebilir ve güçlendirebilir. Suudi Arabistan Krallığı eğlence, sanat ve turizm alanlarında birçok geliştirme projesine katılmıştır. Bu, iki ülkenin işbirliği yapabileceği ve fiili diplomat olarak hareket edebilen insanlarını bir araya getirebileceği alanlardan biri.

Ayrıca iki ülke 2000’li yıllarda işbirliği yapmalarını sağlayan platformları da canlandırabilir. İlişkileri güçlendirmek için İslam İşbirliği Teşkilatı ve Körfez İşbirliği Konseyi’ni önemli platformlar olarak kullanabilirler. Her ikisi de Filistin’den Keşmir’e kadar birçok konuda işbirliği yaptıkları İslam İşbirliği Teşkilatı’nın aktif üyeleridir. Hem Türkiye hem de Suudi Arabistan, örgütü daha aktif hale getirmek için çok çalıştı ve İİT, yirmi birinci yüzyılın ilk on yılında her iki ülkenin de kolaylıkla işbirliği yapmasını sağlayan bir araçtı.

Bundan sonra siyasi, askeri, istihbarat ve ekonomik konularda her türlü işbirliğine izin veren Türk-Suudi Koordinasyon Konseyi toplantıları etkinleştirilebilir. En sonuncusu, Suudi ve Türk dışişleri bakanlarının serbest ticareti artırma olasılığını tartıştıkları Şubat 2017’de Ankara’da gerçekleşti. BAE ve Türkiye, kapsamlı bir ekonomik ortaklık anlaşması üzerinde nihai görüşmelere başladıklarına göre, diğer Körfez ülkeleri, özellikle de bölgedeki ağır sıklet Suudi Arabistan gibi benzer bir yol izleyebilir. Özellikle Türkiye’nin son dönemde Körfez ülkeleriyle büyük ölçüde ekonomik çıkara dayalı uzlaşısının ardından, Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleriyle tek blok halinde serbest ticaret anlaşması yapılması konusu gündeme geri döndü.

Üçüncüsü, Suudi Arabistan ile Türkiye arasında gerginliğe yol açan Kahire-Ankara sürtüşmesi, Müslüman Kardeşler meselesi veya Katar ile sürtüşme gibi başlıca meseleler artık mevcut değil veya bölgesel ve uluslararası dinamikler tarafından kısmen çözüldü. . Bu nedenle 2008 yılı için Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri ile Türkiye arasındaki stratejik diyalog mekanizmasının güçlendirilmesi için yeni adımlar atılabilir.

Kısacası, Türkiye ve Suudi Arabistan’ın kurumsal araçlar ve yumuşak güçle stratejik ortaklığı vurgulayacak teşvikleri yakalaması önemlidir. İslam İşbirliği Teşkilatı ve Körfez İşbirliği Konseyi ülkeleri, kamu ve kültürel diplomasi, güvenlik ve ekonomi alanlarında işbirliği gibi platformlar, Türk-Suudi ilişkilerinin kurumsallaşmasında önemli unsurlar olabilir.

• Sinem Cengiz, Türkiye’nin Ortadoğu ile ilişkileri konusunda uzmanlaşmış bir Türk siyasi analisttir. Twitter: @SinemCngz

Feragatname: Bu bölümdeki yazarlar tarafından ifade edilen görüşler kendilerine aittir ve Arab News’in görüşlerini yansıtmayabilir.