Rusya’nın Ukrayna’yı işgali Türk ulaştırma sektörünü suçladı

Rusya’nın Ukrayna’yı işgali ve AB’nin Rusya ve Beyaz Rusya’dan gelen kamyonlara uyguladığı kısıtlamalar, artan maliyetler ve uluslararası yük kamyonlarının Türkiye sınırlarında büyük kuyruklar oluşturmasıyla Türkiye’nin uluslararası taşımacılık sektörünü krize soktu. Türkiye ile Gürcistan’ı birbirine bağlayan üç sınır kapısındaki kilometrelerce uzunluktaki hatlar, tır şoförleri için adeta bir sınav haline geldi.

Türkiye’nin kuzeydoğusundaki Hoba şehrinde sınırı geçerken sörf 500 kamyon geliştirildi En az 25 kilometre (15.5 mil) hat. Türkiye’nin doğusundaki Arthahan kentindeki başka bir kavşakta, kamyon hattı 10-20 kilometre (6-12 mil) boyunca uzanıyor. Yetkililerden ve sektör temsilcilerinden günlük sınırı geçebilecek kamyon sayısıyla ilgili istatistikler çelişkili. Yetkililer, Türkiye Uluslararası Nakliyeciler Derneği’ne (UND) göre, Surf Pass’tan günde yaklaşık 800 kamyonun geçtiğini söyledi. 500 tır gitti Nisan ayının ilk üç haftasında geçmesi gerekir.

Kafkasya bölgesindeki diğer sınır geçişleri de gecikmelerle dolu. Rusya’dan ayrılan sürücülerin Azerbaycan veya Gürcistan’ı geçmek için 12-15 gün geç kaldıkları ve her gün sınırdan sadece 200 kamyonun geçtiği söyleniyor. Rusya’nın kararının gecikmesinin ana nedeni güvenlik endişeleri. Gürcistan ve Rusya’yı birbirine bağlayan Vergini Lars Geçişi’ndeki durumun, geçişte devam eden bakım çalışmaları ve şiddetli hava gecikmeleri nedeniyle daha kötü olduğu söyleniyor. Savaştan önce kamyonlar Ukrayna topraklarını kullanarak Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Moğolistan’a ulaştı.

UND panel üyesi Abdullah Ozar, Batı yaptırımlarının Rusya üzerindeki etkisinin giderek artmasıyla birlikte krizin daha da kötüleştiği konusunda uyarıyor. Associated Press’e verdiği demeçte, “Büyük bir çıkmaza doğru gidiyoruz” dedi.

Ukrayna’daki savaş, iki ana karayolu ve deniz taşımacılığı rotasını kapattı ve nakliye şirketlerini daha pahalı ve daha uzun alternatifler seçmeye zorladı. Rusya ve Beyaz Rusya’ya Bulgaristan, Romanya, Moldova ve Ukrayna üzerinden mal tedarikinin ana yolu savaşın başlangıcından bu yana kapalı. Yedi günlük rota 3.500 dolara mal oldu ve 2021’de 16.000’den fazla kamyon tarafından kullanıldı. Benzer şekilde, Türkiye’nin Karadeniz kenti Karaçi ile Ukrayna’nın Odessa limanı arasındaki kargo feribotu güzergahında 14 binden fazla araç kullanıldı. 2021, hatta kapandı.

Alternatif olarak, Oser’e göre, yük kamyonları savaşın başlangıcından bu yana Rusya’ya ulaşmak için Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Polonya ve Letonya veya Beyaz Rusya’yı kullanıyor.

Gürcistan artık alternatif bir ulaşım ülkesi haline geldi. Surf Sınır Kapısı’nda bekleyen tır sayısı 1500’ü geçti. Öser, çoğunun yabancı plakalı olduğunu söyledi. “2011 yılında Sarp’ta araçların yüzde 95’i Türk plakalıydı. Hakimiyetimizi kaybettik” dedi.

Savaştan önce tırlar, Gürcistan üzerinden Rusya’ya 4.250 dolara 15 günde ulaşabiliyordu. Jam, süreyi iki katına çıkardı ve maliyeti neredeyse üç katına çıkardı. Öser, savaşın başında Türkiye’den ayrılan bazı tırların henüz geri dönmediğini söyledi. 45 gün yolda kalan bir tırın maliyetinin yaklaşık 6 bin dolar olduğunu açıkladı.

Öser’e göre, savaşın yanı sıra Ankara ile Moskova arasındaki siyasi gerilimler de Türk sürücülerin sorunlarını daha da ağırlaştırıyor.

“Sınav çok büyük. Gürcistan veya Rusya’da yaklaşık 5.000-6.000 araç geri dönmek için bekliyor. Geçişlerdeki tıkanıklık artıyor” diyen Öser, Türk plakalı tırların Vergne Lars kapısında “Rus polisinin yaptığı ayrımcılık” nedeniyle 45 güne kadar mahsur kalabileceğini de sözlerine ekledi.

Özbekistan, Kazakistan, Ermenistan ve Gürcistan’dan lisanslı tırların tercih edildiğini savunan Öser, bazı sürücülerin testi bitirmek için yetkililere rüşvet verdiğini söyledi.

“Polis bunu bir kazanca dönüştürdü. Yabancı plakalı tırlar için 100 dolar, Türkler için 500- 600 dolar alıyorlar.

Bir diğer departman temsilcisi Mohammad Ali Kurzoi, kabul etti. “Zaman [political] Rusya ile ilişkilerde sorunlar çıkıyor ve sınır kapısı anında felç oluyor. Aynı şey bir Rus savaş uçağı düşürüldüğünde de oldu” dedi.

“Rusya açıkça gözdağı veriyor. 3.000’den fazla araç 80 kilometre mesafede sıralanıyor [50 miles]Kurzoi, Ankara’yı Moskova’yı kınamadan izin verdiği ve Rusya’da ve diğer ülkelerde mahsur kalan Türk sürücülerin ihtiyaçlarını karşılamadığı için eleştirdi.

Türk hükümetinin sorunları hafifletmek için harekete geçmesi taleplerinin karşılanmadığını kaydetti. Sürücüler 45 gündür bekliyor. Su, yiyecek ve giyecek temininde sorun var. Somali’ye yardım ulaştırmayı başaran Türkiye, zor şartlara göğüs geren sürücülerimize sahip çıkmadı” dedi.

Azerbaycan alternatif ama pahalı bir ulaşım rotasıdır. Azerbaycan makamları, yüklerinin ağırlığına ve cinsine göre Türk kamyonlarından nakliye için 500-700 dolar ücret alıyor. Bu arada Rus ve İran kamyonları Azerbaycan topraklarını ücretsiz olarak kullanabilir.

Türkmenistan’ın korona virüs enfeksiyonu bahanesiyle sınırlarını kapatma kararı da sorunu artıran bir diğer faktör. Türkmenistan artık Orta Asya’ya giden bir karayolu taşımacılığı rotası olarak kullanılamıyor ve bu da her yıl yaklaşık 30.000 kamyonun yön değiştirmesine neden oluyor. Türkmenistan’ın sınırlarını kapatma kararının makul bir açıklaması olmadığını savunan Öser, Türk tırlarının Türkmenistan sınırında yüklerini boşaltması gerektiğini söyledi.

Türkiye, Kazakistan tarafından sağlanan yıllık 8.000 araçlık kotayı karşılamaya çalışırken, Türk uluslararası taşımacılık sektörünün Orta Asya’ya ve Orta Asya’dan malzeme tedarikinde başka bir zorlukla karşı karşıya olduğunu kaydetti. Türk kamyonlarının Hazar Denizi üzerinden Kazakistan’a ulaşması gerekecek ve bu da nakliye maliyetlerini kamyon başına yaklaşık 2500 dolar artıracak.

Bakanlık temsilcileri, hükümeti, çözüm yollarına ve araçlarına rağmen krizi çözemediği için eleştirdiler. Ankara da sınır kapılarındaki tıkanıklığı suçladı Türkiye’ye ihracatta artış. Büyüyen bir haykırış, Ticaret Bakanı Muhammed Mass’ı Sarf sınır kapısına gitmeye zorladı. Geçişte konuşan Muş, Türkiye’nin ihracatındaki artışın ve yükselen sıcaklıkların kazık ve hükümet için suçlandığını söyledi.harekete geçer”

Öser’e göre, bu önlemler sahadaki durumu henüz iyileştirmedi. Bakan’a ilettikleri talepleri sıraladı: Yerel gişelerde araçlar geçmeden gümrük kontrolleri yapılmalı; Zaman kaybını önlemek için vardiya değişiklikleri yapılmalıdır; Minimum giriş ve çıkış kotaları belirlenmelidir; Türkmenistan sınırlarını açma sözü vermeli; Türk kamyonlarının Azerbaycan toprakları üzerinden ulaşımı ücretsiz olmalıdır; Azerbaycan ile Kazakistan arasındaki navlun oranları düşürülmeli; Rusya ile Türkiye arasında yüksek kapasiteli kargo gemileri denize indirilmelidir.

Sörf Sınır Geçişiydi Güncellenmiş Yılda 500.000 kamyon ve 3 milyon yolcuyu ağırlamak. Ancak bir tasarım hatası nedeniyle, gümrük idaresinin kapatılması için yaklaşık 30 araca ihtiyaç duyulduğunu ve personel sayısının artırılması gerektiğini söyledi Kurzoi.

Bakanlık temsilcileri Türkiye ile Gürcistan arasında yeni bir sınır kapısı talep ediyor. Türk hükümetinin 2013 yılında iki ülkeyi birbirine bağlayan yeni bir kavşak başlatma planları, Gürcistan tarafındaki altyapı sorunları nedeniyle henüz hayata geçirilemedi. Yine de Kurzoi’ye göre Ankara, Gürcü tarafında sorunu 20 milyon dolarlık bir finansmanla çözme potansiyeline sahip.

Hem Oser hem de Kurzoi, Ankara’nın Çin’in Kuşak ve Yol girişimi kapsamında inşa edilmesi planlanan demiryolları için acil durum yaratmak için stratejik bir hesaplamanın parçası olarak bu sorunları çözmeyi bilinçli olarak bırakacağına inanıyor.