New York Film Festivali geleceğin 60 yılını kutluyor

O altmış yılda, Lincoln Center Festivali, sinematik bir yılın canlı bir resmini dünyanın dört bir yanından gelen filmler, beklenen sonbahar başlıkları ve restore edilmiş klasiklerle birleştirerek Amerika’nın sinemayla ilk bağlantısıydı. Geleneksel olarak cevaplardan çok sorularla dolu bir festivaldir.

Festivalin sanat yönetmeni Dennis Lim, “Kendimize sorduğumuz sorulardan biri: New York Film Festivali’nin ana filmi nedir? Beklenen bir şey olmamalı” diyor. “Otomatik olarak panteona aitmiş gibi görünen bir şey olmamalı.”

Canon – ve tanımını genişletiyor – yıllar boyunca Satyajit Ray, Akira Kurosawa, Anis Farda, Pedro Almodovar ve Jane Campion’un filmlerini oynayarak New York Film Festivali’ne her zaman büyük ilgi gösterdi. Festivalin 1963’teki ilk baskısına Luis Buñuel, Yasujiro Ozu, Robert Bresson, Roman Polanski ve Jean-Luc Godard katıldı. Hiçbir ödül vermeyen ve bir endüstri pazarı sunmayan NYFF, kesinlikle programcıların en iyi olarak gördüğü şeylerin bir vitrini olarak tanımlanıyor.

CEO Eugene Hernandez, “Festivalin o 60 yılını, misyonuna, neden yaratıldığına, neye hizmet etmesi gerektiğine ve her şeyden önce New York City ile olan ilişkisine sadık kalarak onurlandırıyoruz” dedi. “Sanatçılar ve izleyiciler arasında bir köprü ve aradan 60 yıl geçti.”

Son iki yılda, Lim ve Hernandez, festivali New York ile yeniden birleştirmeye ve varlığını şehir genelinde genişletmeye çalıştı. Ancak salgın bunu zorlaştırdı. 2020 festivali, sanal olarak ve şehir genelinde araba geçişlerinde gerçekleştirildi. Geçen yılki festival, büyük COVID-19 önlemleri alınmış olmasına rağmen kalabalıkları tekrar bir araya getirdi. Festivalden sonra Sundance Film Festivali’ne liderlik etmek için ayrılan Hernandez, “Bu ana gelmek üç yıllık bir yolculuktu” diyor.

16 Ekim’e kadar sürecek olan beş ilçede gösterimler yapacak olan 60. New York Film Festivali, bu yıl New York’un film yapımcıları için kendi memleketlerinde bir dizi festivalle olan bağlantılarının altını çiziyor. Bunlar arasında Baumbach ile açılış gecesi; Laura Poitras’ın “All Beauty and Bloodshed” adlı belgeseli Nan Goldin’in başyapıtı; Elegance Bratton’ın yarı otobiyografik “Inspection”ı ile kapanış gecesi; ve James Gray’in Queens’teki çocukluğuna dayanan doğum günü kutlaması “Armageddon Time”. New York Times’ın Harvey Weinstein’ın ifşa edilmesine yardımcı olan araştırmacı gazetecileri konu alan bir başka yüksek profilli New York hikayesi, “She’s Happy” de festivalin en önemli küresel performanslarından biri.

Birçok yönden, 60 yılda çok az şey değişti. (Godard bu yıl tekrar geri dönecek, ikonik ayrıldı “fotograf albumu” Bir bölümde ücretsiz oynayın.) Belki daha fazla kenar çubuğu ve daha yoğun bir ana panel ile daha da büyüdü.

Lim, “Hayatının büyük bir bölümünde festivalin ana listesinde sadece 20, 25 film vardı. Bence şimdi bunu yapmaya çalışırsanız, çağdaş sinemanın tam bir resmini elde edemezsiniz” diyor. “Manzara kesinlikle muazzam.”

Her NYFF, önde gelen yönetmenler ve genç film yapımcılarından oluşan bir karışım getiriyor, ancak ikisi arasındaki ayrım bu yıl özellikle zengin. Claire Dennis (“Stars at Noon”) ve Park Chan-wook (“Decision to Leave”) gibi gazilerin yanı sıra, festival uzun zamandır düzenli olarak Frederic Wiseman (“A Couple”) ve Martin Scorsese (“Karakter Krizi: Bir Gece”) ağırlayacak. Şarkıcı-söz yazarı David Johansson ve Paul Schrader (“Master Gardner”) hakkında bir belgesel, 84 yaşındaki Polonyalı yönetmen Jerzy Skolimowski (“EO”) ve 94 yaşındaki James Ivory (“A. Cooler Climate”) Yarım yüzyıldan fazla bir süre önce üçüncü New York Film Festivali’ne dahil edilmeleri.

Bir eşeğin insanlarla vahşi etkileşimlerinin izini süren “EO” gibi bir film, Robert Bresson’un Au Hasard Balthazar’ına saygıyla doğrudan sinema tarihiyle bağlantılıdır. Ama aynı zamanda, “Taxi Driver”ın son “First Reformed” ve “The Card Counter”ın yazarı ve yapımcısı olan Schraeder’in onlarca yıldır oldukça zor yaptığı kendi zorlu yolunda da öne çıkıyor. Bunlar sinemayı sonsuz, acı ve aşkınlıkla dolu bir haçlı seferi olarak gören yapımcılardır.

Diğer film yapımcıları daha önceki seyahatlerinde. Festivalin birçok önemli ismi sahneye çıktı. Bratton’ın ilk özelliği, “denetleme,” 43 yaşındaki yönetmen ve fotoğrafçı için çok kişisel bir şey. Jeremy Pope’un çarpıcı performansıyla yönetilen film, Bratton’ın eğitim kampında eşcinsel bir adam olarak kendi deneyimini dramatize ediyor. Orada gördüğü muamele, Stanley Kubrick’in “tam metal ceketi”nin yankılarıyla birlikte serttir. Ama bazı açılardan, bu, evindeki sert gerçekliğinden bir gelişme.

İskoç film yapımcısı Charlotte Wells de kişisel deneyimini zekice kurgulanmış ve keskin bir şekilde yıkıcı ilk uzun metrajlı filminde aktarıyor. “Güneşten sonra” Başrollerini Paul Meschal ve Frankie Curio’nun Türkiye’de tatilde olan baba-kız olarak oynadığı. Kayda değer bir dereceye kadar, film, ikisi arasındaki her kısacık jest ve onları farklılaştırabilecek akımlarla aynı hizada.

Yakınlık daha az alakalı görünebilir “a kadar,” Drama Emmett Till dünya prömiyerinde. Amerikan tarihindeki bu tür silinmez anları konu alan filmler, toplumsal ölçeğin tamamını tasvir etmek için genellikle geniş bir mercek kullanır. Ancak Chinonye Chukwu, 2019 yılında gişe rekorları kıran “Clemency”nin devamında filmini, genellikle derinden, Danielle Didweiler tarafından şaşırtıcı bir şekilde canlandırılan Till’in annesi Mamie Till-Mobley’e odakladı. Hatta festivaldeki pek çok film gibi, bir kişinin tanıklığının ne kadar güçlü olabileceğini hatırlatıyor.

AP Film yazarı Jake Coyle’u Twitter’da takip edin: http://twitter.com/jakecoyleAP