Ziyaret sırasında Herzog, Türkiye ile ilişkilerin ısınmasının Kıbrıs ilişkilerini tehdit etmeyeceğini söyledi.

Lefkoşa, Kıbrıs (AFP) – İsrail cumhurbaşkanı Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsrail’in Türkiye ile gergin ilişkilerini iyileştirmeye yönelik herhangi bir girişiminin, komşu Kıbrıs ile “stratejik ilişkisi” pahasına olmayacağını söyledi.

Kıbrıslı mevkidaşı ile görüşmesi sonrasında, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, önümüzdeki hafta yapılacak Türkiye ziyaretinin, Ankara’yı tüm adayı kendi kontrolü altına almaya çalışmakla suçlayan etnik olarak bölünmüş Kıbrıs’ta sinirlere dokunduğunu bildiğini söyledi.

Herzog, Kıbrıs Cumhurbaşkanı Nicos Anastasiades’e “ziyaretimle ilgili hiçbir şey ve bunun gerektireceği şeyler, ülkenizle olan bu stratejik ilişkinin pahasına olmayacak” dedi.

İsrail’in, “bizim için çok önemli bir komşumuz ve birçok alanda hayatımız üzerinde büyük etkisi olan” Türkiye de dahil olmak üzere tüm ülkeler ve tüm dinler ile ilişkilerini güçlendirmeyi ve diyalogu sürdürmeyi hedeflediğini söyledi.

Herzog, “Gerginlik azaltılabilirse ve iklim ve ekonomi konularını kesinlikle içerecek gerçek bir diyalogla ilerlemek zorundayız” dedi.

Kıbrıs, 1974’te Yunanistan ile birleşmeyi amaçlayan bir darbenin ardından Türkiye tarafından işgal edildiğinde bölünmüştü. Sadece Türkiye, 35.000’den fazla askeri bulundurduğu kuzeyde Kıbrıslı Türklerin ayrılmasını tanıyor. Yaklaşık elli yıldır yapılan çok sayıda barış görüşmesi adayı yeniden birleştirmeyi başaramadı.

Hasbulat’taki Hala Sultan Camii (Kıbrıslı Rumlar tarafından Mia Melia), Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde, 5 Temmuz 2018 (Matthieu Clavel/AFP)

Herzog’un Türkiye ziyareti, iki ülke, İsrail’in Filistinlilere yönelik politikalarını açık sözlü bir şekilde eleştiren Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yönetiminde gerilen yakın ilişkileri düzeltmeye çalışırken gerçekleşti.

İsrail, Erdoğan’ın Gazze Şeridi’ni kontrol eden İslamcı hareket Hamas’ı benimsemesine kızdı.

İki ülke, 2010 yılında İsrail komandolarının insani yardım sağlamak için İsrail’in Gazze ablukasını kırmaya çalışan bir gemiyi basması sonucu dokuz Türk aktivistin öldürülmesinin ardından büyükelçilerini geri çekti. 2018’de Türkiye, ABD’nin büyükelçiliğini Kudüs’e taşıma kararının ardından İsrail büyükelçisini tekrar geri çağırdı.

Herzog, Erdoğan’a “insanlığın iyiliği için halklar ve tüm dinler arasında işbirliği” mesajını ileteceğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Isaac Herzog (solda) ve Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan (sağda). (AFP)

Kıbrıs-İsrail ilişkileri, Doğu Akdeniz sularındaki büyük doğal gaz yataklarının ardından son on yılda gelişti. İki ülke, bölgenin gaz potansiyelinden yararlanmak için ortak girişimler de dahil olmak üzere bu enerji tabanlı işbirliğini geliştirmenin yollarını aramak için Yunanistan’a katıldı.

Bu projelerden biri, İsrail ve Kıbrıs gazını Yunanistan üzerinden Avrupa’ya taşıyacak bir boru hattıdır. Bazıları projenin ekonomik olarak uygulanabilir ve çevresel açıdan sağlam olup olmadığını sorgulasa da, Anastasiades Avrupa’nın Rus gazından uzaklaşmasına izin vermenin yine de bir seçenek olabileceğini söyledi.

Türkiye, adadaki Kıbrıs Rum egemenliğindeki hükümeti tanımıyor, “tek taraflı” gaz aramasını kınıyor çünkü Kıbrıslı Türklerin potansiyel maden zenginlikleri üzerindeki haklarını görmezden geldiğini söylüyor ve Kıbrıs’ın münhasır ekonomik bölgesinin çoğunun kendisine ait olduğunu iddia ediyor.