Türkiye’nin muhalefeti Erdoğan’ın mirasını devirme sözü verdi

Yayınlandı: 30/01/2023 – 13:08Değiştirildi: 30/01/2023 – 13:04

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a karşı birleşen altı parti, Türkiye’nin birbirini izleyen en önemli oylaması olarak kabul edilen 13 Şubat’ta yapılacak çok önemli bir oylama için ortak bir aday üzerinde anlaşma sözü verdi.

Muhalefetin uzun zamandır beklenen seçim programı, Erdoğan’ın yirmi yıllık iktidarı boyunca topladığı yetkilerin çoğunu geri almayı amaçlıyor.

Cumhurbaşkanını yedi yıllık bir görev süresiyle sınırlandırıyor ve güçlü bir yeni başbakanı parlamentoya karşı sorumlu kılıyor.

Planda, “Güçlendirilmiş bir parlamenter sisteme geçeceğiz” deniyor.

“Cumhurbaşkanının kararname çıkarma yetkisine son verelim.”

Erdoğan iktidara 2003 yılında başbakan olarak başladı ve 2014’te görev süresi sona erene kadar o zamanlar son derece törensel bir pozisyon olan cumhurbaşkanı seçildi.

Daha sonra 2017’de başbakanlık görevini ortadan kaldıran ve cumhurbaşkanının kararnamelerle etkili bir şekilde yönetmesine izin veren güçlü yeni bir yürütme organı oluşturan anayasal değişiklikler yaptı.

Muhalefet, anayasayı Türkiye’nin Osmanlı sonrası tarihinin büyük bölümünde işleyiş biçimine göre değiştirme sözü verdi.

Anayasa referandumu

Anayasa değişiklikleri 600 sandalyeli parlamentoda 400 oyla kabul edilebiliyor.

Muhalefet, anayasa referandumu için gereken 360 oyu toplayabilirse, ulusal referanduma da götürülebilir.

Muhalefetin anayasayı yeniden yazma taahhüdü, parlamento oylamasına ağırlık kazandırıyor.

Erdoğan iktidardaki ikinci on yılında kısa bir süreliğine parlamentonun kontrolünü kaybetti ve şimdi aşırı sağcı bir partinin desteğine güveniyor.

Anketler, sonuç alınamayacak kadar yakın, çekişmeli bir seçime işaret ediyor.

Muhalefet, anayasayı “acilen” değiştirme ve “toplanma ve gösteri özgürlüğü üzerindeki muğlak ve keyfi yasağa son verme” sözü verdi.

Düşünce, kanaat ve ifade özgürlüğünü güçlendireceğiz” denildi.

Erdoğan, son derece müreffeh ve kamuoyunda popüler olan iktidardaki ilk yılında sahip olduğu özgürlüklerin çoğunu kısıtlayan başarısız bir 2016 darbe girişiminin ardından kapsamlı tasfiyeler başlattı.

Analistler, Türkiye medyasının yüzde 90’ının artık hükümet veya iş ortakları tarafından kontrol edildiğini tahmin ediyor.

Çoğu Kürt olan binlerce aktivist, insan hakları gruplarının Erdoğan’ın siyasi muhalefeti bastırmak için kullandığına inandıkları terörle ilgili suçlamalardan dolayı hapiste çürüyor.

Avrupa Birliği Üyesi

Plan, Türkiye’yi yavaş yavaş Batı’nın gözünden düşen dindar muhafazakar bir ülkeye dönüştüren Erdoğan’ın yerini alma şansına aç, gürültülü bir kalabalığın katıldığı bir törenle açıklandı.

En yüksek alkış, yolsuzluğa son verme ve Türkiye’nin geleneksel kurumlarının gücünü yeniden sağlama sözlerinden geldi.

Muhalefet, Türkiye’nin ulusal yayın kuruluşu TRT ve Anadolu devlet haber ajansını “bağımsızlık ve tarafsızlık ilkelerine” tabi tutma sözü verdi.

Dış politika departmanı, ABD ile “karşılıklı güveni” yeniden tesis etmenin ve Türkiye’nin gecikmiş “Avrupa Birliği’ne tam üyelik” hedefine ulaşmanın önemini vurguladı.

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırganlığından doğrudan bahsetmedi.

Planda, “Rusya Federasyonu ile her iki tarafın eşit olduğu ve kurumsal düzeyde dengeli ve yapıcı bir diyalogla güçlendirildiği anlayışıyla ilişkilerimizi sürdüreceğiz.”

Erdoğan Moskova’ya yönelik Batı yaptırımlarına katılmayı reddederken Türkiye, Rusya’nın Batı mallarına ve hizmetlerine erişmesi için kilit bir yol haline geldi.

Bunun sonucunda ikili ticarette yaşanan patlama, Erdoğan’ın Washington ve Avrupa Birliği ile gerilimini artırdı.

© 2023 AFP