Türkiye, Ukrayna’da “yerel ateşkes” için baskı yapıyor

Türkiye Cumartesi günü Ukrayna’da yerel bir ateşkes için zorlamaya hazır olduğunu söyledi ve ne Moskova’nın ne de Kiev’in “savaşı kazanmak” için askeri araçlara sahip olmadığı konusunda uyardı.

Üst düzey bir dış politika danışmanı tarafından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulan öneri, NATO üyesi Türkiye’nin Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en kanlı ihtilafını sona erdirmek için hem Moskova hem de Kiev ile iyi ilişkilerini kullanma yönündeki son çabasına işaret ediyor.

Türkiye, barış görüşmelerinin iki erken turuna ev sahipliği yaptı ve Ukrayna’nın Karadeniz’deki tahıl sevkiyatlarını iade etmek için BM destekli bir anlaşmanın imzalanmasına yardımcı oldu.

Erdoğan ayrıca ortak bir zemin bulmak amacıyla Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Ukrayna lideri Volodymyr Zelensky ile sık sık telefon görüşmeleri yaptı.

Erdoğan’ın dış politika danışmanı İbrahim Kalın, gazetecilere verdiği demeçte, savaşan tarafların önümüzdeki aylarda “kapsamlı bir barış anlaşmasına” varmalarının pek olası olmadığını söyledi.

Rusya bu hafta, güçlerini doğu Ukrayna’daki tuz madeni kasabası Soledar’a iterek altı ay içindeki ilk büyük askeri başarısını ilan etti.

Ancak Kalın, savaşın acımasız maliyetinin yakında her iki tarafı da savaş bölgesinin belirli bölgelerinde yerel ateşkesleri yeniden gözden geçirmeye ve kabul etmeye sevk edebileceğini söyledi.

Kalın, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Türkiye yerel bir ateşkes ve küçük bir yerel gerilim azaltma için baskı yapmaya hazır” dedi.

“Hiçbir taraf savaşı askeri veya karada kazanabilecek durumda değil.”

– ‘Güvenlik garantileri’ –

Erdoğan, Türkiye’nin Rusya’yı Şubat işgalinden dolayı cezalandırmak için Batı’nın uyguladığı yaptırım dalgalarını imzalamasını reddederek Putin’e serbest erişimi sürdürmeyi başardı.

Türk lider, Ankara’nın Ukrayna’ya savaş uçakları ve diğer askeri teçhizat satmasına rağmen, Batı’yı Kiev’e giderek daha güçlü silahlar sağlamakla eleştirdi.

Kalın, savaşın Batı’nın – özellikle ABD’nin – Rusya’ya meşru güvenlik kaygılarıyla eşit bir temelde davranmaya başlamasıyla sona ereceğini söyledi.

Kalin, “Rusya’nın istediği, önemli bir oyuncu olarak saygı görmek ve NATO’nun kendi arka bahçesinde olmasından kaçınmaktır.” dedi.

hikaye devam ediyor

“Rusya, (biraz) güvenlik garantileri içeren yeni bir uluslararası mimariyle ilgileniyor” dedi.

Washington, işgale giden haftalarda Rusya’nın NATO’nun Doğu Avrupa’dan çekilmesi ve başka güvenlik garantileri sağlaması talebini açıkça reddetti.

– Ukrayna’ya NATO yok –

Savaş, Ukrayna’nın NATO’ya katılma arzusunu yoğunlaştırdı ve Batı ile askeri bağlarını güçlendirdi.

Kalin, Ukrayna’nın yakın zamanda Batı savunma ittifakına katılabileceği fikrini reddetti.

“Ukrayna NATO’ya katılmayacak, ancak Rusya’dan yeterli güvenlik garantisi almaları gerekiyor” dedi.

Putin’in işgali ayrıca İsveç ve kuzey komşusu Finlandiya’yı onlarca yıllık askeri uyumsuzluğu terk etmeye ve Batı askeri bloğuna katılmak için başvurmaya sevk etti.

Genişleme, NATO’yu Rusya’nın sınırlarına yaklaştıracak ve Putin’in başta amaçladığı etkinin tam tersi bir etki yaratacaktır.

NATO’nun 30 üye ülkesinden 28’inin parlamentoları hızla tekliflerini sundular.

Putin’e yakınlığı Avrupa Birliği içinde gerginliğe neden olan Macaristan Başbakanı Viktor Orban, önümüzdeki ay kış tatilinden döndüğünde parlamentosunun teklifleri onaylayacağına söz verdi.

– İsveç açmazı –

Ancak Türkiye, İsveç’in Haziran’da Madrid’de düzenlenen tarihi NATO zirvesinde Ankara’ya verdiği taahhütleri yerine getirmemesinden duyduğu hayal kırıklığını defalarca dile getirdi.

Türkiye, İsveç’ten Kürt grupları bastırmasını ve “terörist” olarak gördüğü zanlıları teslim etmesini istiyor.

İsveç o zamandan beri, daha katı terörle mücadele yasalarının çıkarılmasını mümkün kılacak bir anayasa değişikliğini kabul etti.

Ancak Kalın, İsveç parlamentosunun önlemleri oylamasının en azından Haziran ayına kadar süreceğini ve Ankara’nın tüm yasalar yürürlüğe girene kadar harekete geçecek “bir konumda olmadığını” söyledi.

Aralarındaki çatışma, bir Kürt grubun bu hafta Stockholm Belediye Binası’nın önüne Erdoğan’ın kuklasını asmasıyla tırmandı.

İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström Cumartesi günü AFP’ye yaptığı açıklamada, kuzeydeki iki teklifin ne zaman onaylanacağına “karar vermenin Türkiye’ye bağlı olduğunu” söyledi.

Kalın’ın sözlerine cevaben, “(Haziran) mutabakatının tüm kısımlarını hayata geçirdik ve uygulamaya devam ediyoruz.”

jll-ach/zak/pvh