Türkiye, Rusya ve İran’ın Moskova’daki görüşmelerinde Suriyeli mülteciler konusu ön sıralarda yer alıyor |

Ankara / Moskova –

İran, Rusya, Suriye ve Türkiye’nin savunma bakanları ve istihbarat şefleri, Suriye savaşı sırasında yıllarca süren husumetin ardından Türkiye-Suriye ilişkilerini yeniden inşa etme çabalarının bir parçası olarak, Ankara ve Moskova’nın yapıcı olarak nitelendirdiği görüşmeler yaptı.

NATO üyesi olan Türkiye, 12 yıllık iç savaş boyunca Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’a karşı siyasi ve silahlı muhalefeti destekledi ve güçlerini ülkenin kuzeyine gönderdi.

Moskova, Esad’ın ana müttefiki ve Rusya’yı Ankara ile uzlaşmaya teşvik etti. Ancak Şam, ilişkileri yeniden kurmak için Türk kuvvetlerinin tamamen geri çekilmesini talep ediyor.

Türk ve Rus savunma bakanlıkları ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda, Moskova’da yapılan görüşmelerde bakanlar ve istihbarat şeflerinin Suriye’de güvenliğin güçlendirilmesi ve Ankara ile Şam arasındaki ilişkilerin normalleştirilmesi konularının ele alındığını söylediler.

Dört ülke, Suriye’nin toprak bütünlüğünü koruma arzularını ve Suriyeli mültecilerin ülkelerine hızlı dönüşü için çabaları yoğunlaştırma gereğini teyit etti.

Analistler, Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin sadece yavaş ilerlediğine inanıyor. Önümüzdeki ay yapılacak Türkiye seçimlerinden önce somut bir ilerleme olmayacak. Bu büyük ölçüde Türkiye’deki Suriyeli mülteci sorununun çözümüne bağlı olacaktır.

Türkiye’nin ağırladığı 3,7 milyon Suriyeli mülteci ülke için ekonomik, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan içinse seçim yükü oluşturuyor. Ankara, Suriye topraklarının bir kısmını işgalini haklı çıkarmak için onların varlığını kullanıyor. Türk makamları, Suriyeli mültecileri Türkiye’nin demografik dengelerini tehdit edecek şekilde Türkiye toprakları içinde dağıtmak yerine, kontrolleri altındaki bölgelere yerleştirmeye çalıştıklarını söylüyor.

Analistler, mülteci görüşmelerinin sonunda Türkiye’nin Suriye topraklarından çekilmesi ve oradaki Ankara yanlısı siyasi ve askeri oluşumların dağıtılmasına ilişkin tartışmaları duyuracağını söylüyor. Ankara, özellikle seçim kaygıları ve Türk kamuoyunun mülteci sorununa hızlı bir çözüm talebi göz önüne alındığında, önceliklerin tersine çevrilmesini kabul etmeyecektir.

Suriye Savunma Bakanlığı, görüşmelerde Türk kuvvetlerinin Suriye’den çekilmesinin yanı sıra Suriye’nin komşu ülkelerle ticaretini canlandırmasının önünü açacak stratejik M4 otoyolunun açılmasının ele alındığını söyledi.

Suriye ve Türk savunma bakanları daha önce Aralık ayında Moskova’da görüşerek savaşın başlamasından bu yana iki ülke arasındaki en yüksek seviyeye ulaşmıştı.

Türkiye dışişleri bakanı geçen hafta Aralık ayında yapılacak müzakerelere ilişkin dört ülkenin dışişleri bakanları toplantısının Mayıs başında yapılabileceğini söyledi. Ancak daha sonra, iki tarafın belirli bir tarihte anlaşmaması nedeniyle bunun ertelendiğini söyledi.

Suriyeli yetkililer defalarca, Şam ile Ankara arasındaki ilişkileri normalleştirmeye yönelik herhangi bir adımın ancak Türkiye’nin isyancıların elindeki kuzeybatıda konuşlanmış binlerce askeri geri çekmeyi kabul etmesinden sonra gelebileceğini söylediler.

Ağır bir Türk askeri varlığı, Rusya liderliğindeki önceki askeri harekatların, Suriye’de devlet kontrolü altındaki isyancıların elindeki son büyük yerleşim bölgesini yeniden ele geçirmesini engelledi.