Rusya’yı Avrupa gaz dengesinden çıkarmak: Hazar gazı için önemli bir rol

Avrupa, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin bir sonucu olarak ciddi gaz kıtlığı beklentisiyle karşı karşıya ve gelecekte AB müşterilerine yılda yaklaşık 140 milyar metreküp gaz (BCMA) Rus gazının teslimatını tehdit ediyor. İstiladan önce bile, Avrupa gaz dengesinin sıkılaştırılması fiyatları aşırı seviyelere itmiş, gazı (ve elektriği) ulusal ve AB politikasının enerji satın alınabilirliği konusundaki endişelerinin en önemli önceliği haline getirmişti.

Şimdi, işgalden sadece iki hafta sonra, Avrupa Birliği Komisyonu bir dosya yayınladı. Rus fosil yakıt ithalatını aşamalı olarak durdurma çağrısı 2030’dan önce. Düzgün yönetilmezse Rus dengesini çok daha kötü hale getirebilir.

Rusya malzemeleri AB gazının %40’ıBu tür bir ölçeğin alternatif gaz tedarik kaynakları, yenilenebilir kaynakların daha geniş dağıtımı ve talep yönlü müdahaleler ve iyileştirmelerin bir karışımı ile sadece sekiz yıl içinde değiştirilmesi çok büyük bir taleptir. Bu aşamalı çıkış planının uygulanması, eşi görülmemiş düzeyde finansman, AB üyesi olmayan tedarikçilerle benzeri görülmemiş siyasi işbirliği ve tutarlı tüketici desteği gerektirecektir.

Özellikle alternatif gaz temini bir sorun teşkil edebilir. Kısa vadede Kuzey Afrika’dan (çoğunlukla Cezayir) veya Norveç’ten gelen başka gaz yok denecek kadar az. Karadeniz’in Türk Sakarya sahasından üretiminin başlaması ve roma neptün alanı (Yeşil ışık çok erken verilirse) yardımcı olabilir, ancak sırasıyla 2024 ve 2025’e kadar değil. Mevcut tedarikçilerden genişletmeler beş yıl veya daha fazla sürebilir. Görünen o ki, Doğu Akdeniz savaşa çok geç girebilirken, Groningen gaz sahasından üretimi artırmak mümkün ama siyasi açıdan zorlayıcı olabilir. LNG için spot piyasa bir seçenektir, ancak bu, şu anda yoğun bir şekilde ikame edilebilecek ham benzeri emtia için Asya’dan rekabet anlamına geliyor.

Bu Hazar Denizi’nden ayrılır. Hazar üreticileri, başka hiçbir boru hattı gaz kaynağının erişemeyeceği bir hacim olan, aylar içinde ilave 10 milyar metreküpe kadar tedarik edebilecek durumda.

Halihazırda Hazar Denizi’nde faaliyet gösteren sahalardan çıkan gazın kısa vadede Avrupa’nın gaz dengesine katkıda bulunmasının üç yolu vardır. Hepsi, gazın Türkiye’ye ulaşması durumunda, Türkiye’ye gidecek LNG’nin, LNG’nin yeniden gazlaştırma kapasitesinin rahat bir fazlasının olduğu Avrupa’nın geri kalanına rekabetçi satış için serbest bırakılabileceği konseptine dayanmaktadır. 2020’de 15 milyar metreküp LNG ithal eden Türkiye, bunu 2021’de 14 milyar metreküp; İkincisi temsil eder Yıllık gaz talebinin yüzde 24’ü. Bunların bir kısmının Hazar Denizi’nden gelen gaz boru hatlarıyla değiştirilmesi ve sıvılaştırılmış doğal gazın AB pazarlarına ihale edilmesi için serbest bırakılması, anında tedarik sağlayacaktır.

Üç seçenek şunlardır:

• Petronas’ın Hazar Denizi’nin Türkmen sektöründe ürettiği ve çoğu yakılarak Azerbaycan’a taşınan 5 milyar metreküp gazın ele geçirilmesi.
• Ocak 2022’den bu yana yürürlükte olan 2 milyar metreküplük Türkmenistan-İran-Azerbaycan takas anlaşması yoluyla artan hacimler. Bu, Azerbaycan’a yapılan sevkiyatları 2-3 milyar metreküp artırarak, benzer bir Azerbaycan gazı hacmini Türkiye’ye teslim etmek için serbest bırakabilir.
• İran ve Türkiye arasındaki mevcut 48 inçlik boru hattındaki yedek kapasiteden yararlanmak için Türkmenistan, İran ve Türkiye arasında yeni bir takas düzenlemesi organize etmek.

Üçü de mümkün çünkü Türkmenistan yedek üretim kapasitesine sahip ve alevleniyor ve üretimi mevcut boru hatlarına veya Petronas örneğinde olduğu gibi mevcut gazla bağlantı kurmak için 78 km’lik yeni bir 10 milyar metreküp kısa hatta besleyebilir. Azerbaycan sularında toplama tesisleri. Azerbaycan kaynakları, böyle bir hattın onaylandıktan sonra 4-6 ay içinde faaliyete geçebileceğini ve maliyetinin 300-500 milyon dolar olabileceğini belirtiyor.

Mevcut İran-Türkiye hattı daha fazlasını taşıyabilmelidir: 2021’de İran, Türkiye’ye 9,4 milyar metreküp ihracat yaptı – sözleşmedeki 9,6 milyar metreküpe yakın – ancak bu 48 inçlik bir hat ve bu nedenle daha fazlasını işleyebilmeli. 2022’de şimdiye kadarki teslimatlar önemli ölçüde daha düşük oldu ve daha fazla kapasiteye izin verdi. Türkmenistan’ın kuzeydoğu İran’a ihracatının yeniden canlandırılması gerekli malzemeleri sağlayacaktır.

Bu arada, Türkmenistan-İran-Azerbaycan takası 2022’nin başından beri faaliyet gösteriyor. İyi çalıştığı bildiriliyor ve genişleme konuşuluyor. İran-Azerbaycan sektörü için Azerbaycan’a ne kadar gazın ulaşabileceğini tahmin etmek zor. Boru hattı aslen yaklaşık elli yıl önce Sovyetler Birliği’ne gaz ihraç etmek için IGAT-1 hattı olarak inşa edilmişti ve mevcut değişim düzenlemesinin bir parçası olarak 2 milyar metreküp taşımak üzere yeniden yönlendirildi. Kapasitesinin başlangıçta 10 milyar metreküpten çok daha az olması gerektiğine şüphe yok, ancak Azerbaycanlılar ve İranlılar arasındaki son tartışmalar, şu anda bundan biraz daha fazlasını yapabileceğini gösteriyor.

Türkmenistan, bir yıl içinde hem Hazar Denizi üzerinden hem de İran üzerinden basit bir bağlantı hattı ile Azerbaycan’a 10 milyar metreküpe kadar teslimat yapabilecektir. Soru daha sonra batıyı Türkiye’ye taşımaya geçiyor. Mevcut Güney Kafkasya Boru Hattı’nın (SCP) bu kadar ek bir hacmi taşıyıp taşıyamayacağı belirsizliğini koruyor, ancak bazı cesaret verici işaretler var (toplamda 2021’de 17,7 milyar metreküp Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’ye, ancak 30 milyar metreküpten fazla ek basınca genişletilebilecek şekilde tasarlanmıştır). Ayrıca, Türkmenistan’dan Azerbaycan’a herhangi bir senaryoda, uzun süreli yerel gaz kıtlığı nedeniyle Azerbaycan’ın kendisinin bir miktar gaz alması muhtemel olduğuna dikkat edin; Ancak bu ek teklif, Türkiye’ye teslimatları artırmayı daha kolay hale getirecek.

Düzenlemenin ikinci kısmı için, Güney Gaz Koridoru, Azerbaycan gazını Türkiye üzerinden İtalya’ya taşıyan sistemdir ve Trans-Adriyatik Boru Hattı – Türkiye’den İtalya’ya son bölümü – halihazırda mevcut kapasitesi 10 milyar metreküp yakınında faaliyet göstermektedir. . Türkiye üzerinden Avrupa’ya boru hatlarıyla ek gaz temini çok zor olacak.

Bu nedenle Türk siyasi işbirliği, Hazar gazının Türk pazarlarına ithal edilmesinde ve potansiyel olarak Türk LNG’sinin kısa vadede AB’ye sunulmasında kritik bir bileşendir. Cezayir sözleşmelerinin hacmi dışındaki tüm LNG’ler konumsal olduğundan, bunu yapmak için ticari veya sözleşmeye dayalı herhangi bir engel olmamalıdır. (Tabii ki bu otomatik olarak gerçekleşmeyecek; AB alıcılarının rekabetçi fiyatlar sunması gerekecek.)

Türkmenistan çok daha büyük miktarlarda gaz üretme potansiyeline sahiptir, ancak kısa ve orta vadede, 5-10 milyar metreküpün üzerindeki herhangi bir şey, ilgili boru hattı altyapısını genişletmek için önemli yatırımlar gerektirecektir. Türkmenistan ile ilgili seçenekleri mümkün kılmak, teknik ve ticari konuların açıklığa kavuşturulması gerektiğini kabul ederek başlar. Bununla birlikte, diğer kısa vadeli boru hattı seçeneklerinin kıtlığı ile karşılaştırıldığında, çok çekici görünüyor.

Dahası, jeopolitik gezegenler hizalanabilir. 12 Mart itibariyle^yTürkmenistan’ın yeni başkanı. Eski cumhurbaşkanının kırk yaşındaki oğlu Serdar Berdimuhamedov, bir an önce ekonomik damgasını vurmak isteyecektir. İkincisi, 16 Mart’ta^yİran, 1970’lerden beri iptal edilen tanklar için 400 milyon sterlinlik borcunu ödemeye yanıt olarak Nazanin Zaghari-Ratcliffe’i İngiltere’ye serbest bıraktı. Rus fosil yakıtlarının yerini almak isteyen bir dünyada, İran hızla uluslararası güven inşa edebilir.

Son olarak, artan uluslararası fiyatlara rağmen, Türkiye’nin gaz talebi 2021’de anormal derecede yüksekti ve 2020 seviyelerinden yüzde 20 artarak 58 milyar metreküpe yükseldi. Yağışların azalması hidroelektrik üretimini önemli ölçüde azalttı ve 2021’de yaklaşık 4-5 milyar metreküp artan talebin hidroelektrik açığını kapatmak için gaz üretimi oldu. Yağmur ve kar 2022’de zaten iyileşirken, gaz talebi bu yıl düşecek ve potansiyel ihracat için bir miktar gaz sağlayacak gibi görünüyor.

Genel olarak siyaset, hazır gaz arzı ve diğer olası fırsatların olmaması, Hazar gazı seçeneğini cazip ve uygulanabilir kılıyor. Bu, AB’nin Türkiye ile daha güçlü bir enerji ilişkisi kurmasını gerektirecektir. Ancak Rusya’nın fosil yakıt ihracatı zehirli hale geldikçe, bu ilişkiyi kurmak hem mümkün hem de gerekli görünüyor.

Julian Bowden, Güneydoğu Avrupa ve Hazar Denizi’ndeki gaz piyasalarında uzmanlaşmış eski bir BP ekonomisti ve Oxford Enerji Araştırmaları Enstitüsü OIES’de Kıdemli Misafir Araştırma Görevlisidir.

John Roberts, Atlantik Konseyi’nin Küresel Enerji Merkezi’nde yerleşik olmayan kıdemli bir araştırmacı ve Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu Gaz Uzmanları Grubu üyesidir.

Yazarlar, Türkmenistan’da Petronas tarafından işletilen Magtumguli sahası ile Azerbaycan-Çırak-Güneşli petrol sahasındaki BP tarafından işletilen gaz toplama tesisleri arasında 78 km’lik bir boru hattı döşeme projesinin danışma kurulu üyesi olduklarını kabul etmektedirler. Okuyucuların, bunun yukarıda sunulan üç seçenekten sadece biri olduğunu kabul edeceklerine ve her şeyin, Avrupa’nın Rusya’dan doğal gaza alternatifler sağlama çabalarının bir parçası olarak ciddi şekilde değerlendirilmesi gerektiğine inanıyorlar.

İlgili içerik

Dünya Enerji Merkezi hakkında daha fazla bilgi edinin

bu küresel enerji merkezi Değişen küresel enerji ortamının jeopolitik, sürdürülebilirlik ve ekonomik zorluklarına pratik çözümler geliştirmek için hükümet, endüstri, sivil toplum ve kamu paydaşlarıyla birlikte çalışarak enerji güvenliğini teşvik eder.

derinlemesine okuma

İlgili uzmanlar:
John M. Roberts