AD en azından Türk lirası, geçen yılki felakete kıyasla dolar karşısında %44 oranında değer kaybederek iyi bir geç çıkış yaşadı. Para birimi, Ocak ayından bu yana dolar değerinin sadece %4’ünü kaybetti. Bunun nedeni, hükümetin Aralık ayında lira mevduatlarını döviz kurundaki değişikliklere karşı korumak için uyguladığı ve döviz talebini bastıran bir plandan kaynaklanıyor. Diğer bir faktör de Türk merkez bankasının döviz piyasalarına sürekli müdahalesidir. Bunlardan en sonuncusu, bankanın yaklaşık 1 milyar dolarlık döviz rezervi sattığının bildirildiği 22 Şubat’ta geldi ve para biriminin Ukrayna’nın Rus öncesi işgalinin şok dalgalarını emmesine yardımcı oldu.
Lira eski gücüne kavuşmuş olabilir. Ancak geçen yıl para biriminin çöküşüyle başlayan enflasyonun zirvesi burada. Resmi olarak açıklanan enflasyon oranı Ocak ayında yıllık bazda %48,7’ye yükseldi. Tahminler, baharda oranın zirvesini görüyor ve çoğunlukla altta yatan etkiler sayesinde yılı %30’un üzerinde kapatıyor. Yükselen enerji fiyatları ve hükümetin enflasyon verilerini sömürdüğüne dair yaygın korkular ülkenin bazı bölgelerinde protestolara yol açtı. Türkiye’nin ana muhalefet lideri Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, hükümeti son zammı iptal edene kadar elektrik faturalarını ödemeyeceğini açıkladı.
Ne yazık ki, bozulabilir malları ve temel ihtiyaçları stoklamaya alışmış Türkler için döviz kurunu istikrara kavuşturmak enflasyonu kontrol altına almak için yeterli değil. Artan ücretler (Türkiye son zamanlarda asgari ücreti %50 artırdı), güçlü perakende talebi ve enerji ve emtia fiyatlarındaki devam eden artışlar nedeniyle enflasyon yüksek kalmaya devam edecek.
Türkiye’nin faiz oranlarını düşük tutmakta ısrar etmesi kritik. Geçen yıl bir dizi indirimden sonra, merkez bankasının gösterge oranı %14, enflasyon oranından 35 puan daha düşük. İstanbul’daki Koç Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan Selva Demiralp, mevduatlarındaki faiz oranları enflasyondan çok daha düşük olduğunda, Türklerin paralarını bankalarda tutma becerisini sorgulayabileceklerini söylüyor. Bunun yerine, fiyat artışını teşvik edecek tüketim malları veya varlıklarına harcama yapmaya karar verebilirler.
Enflasyonu kontrol etmek geleneksel para politikası sistemleri tarafından yeterlidir. (Brezilya’ya bakın, birçok faiz artışına rağmen enflasyon çift haneli.) Türkiye’de bu mümkün değil. Bu yakında değişmeyecek. Büyümeyi saplantı haline getiren ve yanlışlıkla enflasyonla mücadelenin tek yolunun faizleri düşürmek olduğuna inanan Erdoğan, ucuza borçlanmaya devam edeceğine söz verdi. İktidar partisinin meclis üyesi Sevilla Yılmaz, “Büyüme oranından fedakarlık edemeyiz” diye itiraf ediyor.
Bu, kartlarda yüksek enflasyon olduğu anlamına gelmez. Ülkenin en büyük ticaret birliği olan Tüsiad’ın baş ekonomisti Gizem Öztok Altınsaç, Türkiye’nin önümüzdeki aylarda beklenen enflasyonunun talebi azaltacağını söylüyor. Bunun, enflasyonun üç haneye ulaşmasını önleyen bir tampon oluşturduğunu söylüyor. Ancak, kalıcı yapısal sorunlar ve merkez bankasının kredibilitesinin azalmasıyla, tek haneli rakamlara veya %20’nin altına geri getirmek yıllar alabilir. ⁇
Ekonomi, iş dünyası ve piyasalardaki en büyük hikayeler hakkında daha fazla uzman analizi için haftalık Money Talks haber bültenimize kaydolun.
Bu makale, basılı baskının Finans ve Ekonomi bölümünde “Yapışma” başlığı altında yayınlanmıştır.
“Gıda öncüsü. Tutkulu baş belası. Kahve fanatiği. Genel analist. Sertifikalı içerik yaratıcısı. Yaşam boyu müzik uzmanı. Alkol uzmanı.”
More Stories
Türkiye’de trafik bildirimlerine yeni şartlar
Wonderkids yurt dışında başarılı oluyor ancak Türk futbolunda eski alışkanlıklar kolay kolay silinmiyor | Türkiye
Türkiye, Asiaport OPS hizmeti sunan ilk liman oldu