Kürtler adaylarını Erdoğan’ı mı yoksa Türk muhalefetini mi seçecek?

Türkiye’nin üçüncü büyük siyasi partisi olan Kürt yanlısı Halkların Demokratik Partisi hafta sonu kritik seçimlerde adayını çıkaracağını duyurdu. başkanlık seçimleri 18 Haziran’da parlamentolarla birlikte gerçekleşmesi planlanıyor.

HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan’ın aktardığı kararın cumhurbaşkanlığı yarışını derinden etkilemesi bekleniyor. Görüşler kimin yararlanacağı konusunda bölünmüş durumda: HDP’nin bulunmadığı “Millet İttifakı” olarak bilinen ana muhalefet bloğu mu, yoksa Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile aşırı sağcı lider Devlet Bahçeli ve onun “Cumhuriyet İttifakı”.

Bir adayın ilk turda kazanabilmesi için oyların %50’sinden fazlasını alması gerekiyor. Anketler şu anda hiçbir adayın bu kadar yüksek puan aldığını göstermiyor ve bazıları Erdoğan’ı Cumhur İttifakı’ndan potansiyel rakiplerinin gerisine yerleştiriyor. Bunlar, azalan sırayla, Ankara Belediye Başkanı Mansur Yavaş ve laiklik yanlısı ana muhalefetteki Cumhuriyet Halk Partisi’nden (CHP) İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve CH lideri Kemal Kılıçdaroğlu.

Erdoğan’ın bundan fayda sağlayacağını düşünenler, Cumhur İttifakı’nın HDP’nin desteğini hafife almak yerine açıkça Kürtleri kucaklasaydı, muhalefetin, adayının makul olması şartıyla, ilk turda kazanma şansının daha yüksek olacağını iddia ediyor. Kürt seçmeni. Her halükarda, yargı ve ana akım medyanın yanı sıra diğer birçok aracın hükümetin kontrolü altında olduğu sistem tamamen onun lehine ayarlanmıştır.

Al-Monitor’a konuşan HDP’li bir yetkili, “Son bir buçuk yıldır muhalefete bizimle oturup ortak bir strateji belirlemesi için yalvarıyoruz. Bunun yerine bizi yok saydılar, hor gördüler ve biz sandılar” dedi. ellerinden gelenin en iyisini yapacak ve üssümüzü onların lehine toplayacaktı.” Yetkili şöyle devam etti: “Gerçek şu ki bu muhalefet Erdoğan gibi faşist ve Kürtler için hiçbir şey yapmaya niyeti yok. Blöf yaptığımızı düşünürlerse bizim yaptığımız gibi onların da kazanmasına yardım ederiz. İstanbul’da büyük bir şok yaşıyorlar.

Yetkili, Haziran 2019’da Adalet ve Kalkınma Partisi’ni (AKP) Mart ayında kaybettiği İstanbul’da ve başkent Ankara da dahil olmak üzere diğer büyük şehirlerde İslamcı adayların göreve gelmesinden bu yana ilk kez belediye seçimlerini yeniden yapmaya zorladığından bahsediyordu. . HDP’nin çağrısı üzerine yüzbinlerce Kürt, İmamoğlu’na oy vererek ezici bir zafer kazandı.

Cumhur İttifakı, Erdoğan’ın aralarındaki herhangi bir açık işbirliğini Kürtlerin “teröristlerle” işbirliği yaptıkları iddialarını desteklemek için kullanacağı korkusuyla o zamandan beri Kürtleri mesafeli tutuyor. HDP, yasadışı Kürdistan İşçi Partisi (PKK) ile örgütsel bağları olduğuna dair zayıf bir şekilde desteklenen suçlamalar nedeniyle kapatılma tehlikesiyle karşı karşıya. HDP yetkilisi, ittifakın ihtiyatla hareket ettiği fikrini reddederek, aralarında milliyetçi muhafazakar veya “iyi” partinin lideri Meral Akşener’in de bulunduğu kilit üyelerin Kürtlere karşı duygularını açıkça dile getirdiklerini kaydetti. Yetkili, “Bizimle hiçbir ilgisi olmak istemediğini söyledi” diye hatırladı.

Genişleyen fikir birliği Kılıçdaroğlu’nun aday olacağı yönünde. Önde gelen bir Alevi ve Kürt insan hakları avukatı olan Erdal Doğan, Alevi ve etnik bir Kürt olarak Kılıçdaroğlu’nun bir Alevi ve etnik Kürt olarak “Kürt seçmenleri herkesten daha fazla etkileme potansiyeline sahip olduğunu” söyledi. Akşener, Erdoğan’ın mensubu olduğu Karadeniz bölgesinden bir Sünni olan İmamoğlu’nun kazanma şansının çok daha yüksek olduğuna inandığı için Kılıçdaroğlu’nu hayal kırıklığına uğratmaya çalıştı. Daha az cömert bir açıklama, pan-Türkçülüğünün oyunda olduğudur.

İmamoğlu’nun yarattığı tehlike, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’na ikinci tura gitme emri verdiği için “aptal” dediği Yüksek Seçim Kurulu üyelerine hakaretten mahkum edilmesinin nedenlerinden biri olarak görülüyor. Yargıtay cezayı onarsa, İmamoğlu siyasi hayattan men edilecek.

HDP, ulusal oyların %10-12’sini temsil ediyor ve yaygın olarak belirleyici olarak görülüyor.

Kılıçdaroğlu’nun aralarında olduğu bilinen bazıları, HDP’nin kendi adayını belirleme kararının ilk turda muhalefetin oy oranını artırarak muhalefetin lehine sonuçlanacağını savunuyor. Kürt tabanının, muhalefetteki rakiplerinden daha çok kendi içlerinden biri tarafından motive edilmesi ve sadakatini gösterdikten sonra ikinci turda muhalefete oy vermesi daha olasıdır.

Gerçek pazarlık muhtemelen o zaman başlayacak, çünkü HDP müstakbel hükümette pozisyonlar ve Kürtlere devlet okullarında anadillerinde eğitim gibi uzun süredir reddedilen birçok hakkı vermeyi amaçlayan reformlar için bastırıyor. Erdoğan’ın Adalet ve Kalkınma Partisi kendi anlaşmasını yapmaya çalışabilir. Ancak PKK’ya karşı tırmanan askeri harekatı ve HDP’yi kriminalize etmeye devam etmesi anlaşmayı zorlaştırıyor. Tutuklu PKK lideri Abdullah Öcalan’ı ev hapsine almak gibi dramatik bir jest olmaktan çok uzak olan AKP’nin oynayacak daha az kartı var, ancak milliyetçi müttefikinin zayıflığı, Erdoğan’ın yapmaya karar verdiği her şeye uymak zorunda kalacağı anlamına geliyor. Öcalan’ın, hükümetin son dönemdeki tutumunu kendi lehine değerlendirmesini sağlamaya yönelik girişimlerinden kaçındığı bildiriliyor.

Halkların Demokratik Partisi’nin tek taraflı yürüyüş kararı, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin seçimleri planlanandan önce yapacağına dair ipuçları vermeye devam ettiği bir dönemde geldi. Bunu Haziran ayına kadar bırakmak istemiyoruz. AKP Genel Başkan Yardımcısı Erkan Candemir, Pazartesi günü A Haber kanalına yaptığı açıklamada, “Haziran öncesi ve Ramazan’dan sonra seçime gitmek istiyoruz ki sandık halka gösterilsin ve halkın iradesi üstün gelsin” dedi.

Nisan, Erdoğan’ın seçimi kazanmasına yardımcı olmak için tasarlanan seçim yasasında yapılan değişikliklerin resmen gerçekleştiği zamandır. Bunlar, parlamentoda sandalye kazanmak için barajı aşmaya yetecek kadar oy toplamak amacıyla küçük partileri ortak bir listede aday göstermeye zorlayan hükümler içeriyor. Örneğin, Cumhur İttifakı’na bağlı küçük İslamcı Saadet Partisi’nden bir adayın bazı seçim bölgelerinde CHP’nin listesine girmesi gerekecek, bu da tabanını yabancılaştırabilir. Diğer bir değişiklik ise, bu barajın ulusal oyların %10’undan %7’ye düşürülmesidir. Bu değişiklik, Bahçeli’nin kamuoyu yoklamalarında eriyen Milliyetçi Hareket Partisi’ni güçlendirmeyi amaçlıyor. MHP’nin diğer üyeleriyle bağlantısı olan ünlü bir MHP yetkilisinin öldürülmesini içeren bir bölge savaşı yardımcı olmadı.

Her halükarda, Erdoğan’ın kazanımlarını daha yüksek ücretler, ucuz kredi ve her şeyden önce muhalefet üzerinde her geçen gün daha da çirkinleşen sürekli baskı yoluyla maksimize etmeye devam edeceğine şüphe yok.