Türkiye’deki 2023 cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimleri, genel olarak İsrail’deki demokrasi destekçilerine ve siyasi ve parti yenilenmesiyle uğraşan İsrailli muhaliflere anlamlı dersler ve içgörüler sunuyor.
Recep Tayyip Erdoğan, 20 yılı aşkın bir süredir, önce mevcut siyasi düzene meydan okuyan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (AKP) kurucusu, ardından hükümet sistemini yeniden şekillendiren başbakan ve son olarak da her şeye gücü yeten başkan olarak başka bir dönem arıyor.
Türkiye seçimleri, ister başlangıçta Türkiye’nin İran’ın yoluna gideceğine dair spekülasyonları ateşleyen Erdoğan’ın İslamcı bağlantısı nedeniyle, ister daha yakın zamanda, İsrail-Türkiye ilişkileri ve bölgesel jeopolitik üzerindeki devam eden iktidar etkisi nedeniyle İsrail’de yıllarca ilgi uyandırdı. .
Son yıllarda İsrail’in Türkiye söylemine yeni bir boyut kazandırdı: İsrail’in demokrasi yanlısı kampında, Netanyahu’nun uzun süreli yönetimi altında Türkiye’de demokratik erozyon süreçlerinin ortaya çıktığına dair endişe. Yedi yıl önce, İsrail karşıtı hareket “İsrail’in Türkiye olmasına” karşı uyarılarda bulundu ve 2020’de Benny Gantz’ın muhalefetteki Mavi ve Beyaz partisi “Mavi ve Beyaz ya da Erdoğan” (İbranice kafiyeli) kampanya sloganını benimsedi.
Mevcut Netanyahu hükümetinin kurulmasından bu yana ve onun teşvik ettiği yasama süreçleriyle karşı karşıya kalan İsrail’deki demokrasi yanlısı güçler, oradaki durumu öğrenmek için Türkiye’deki (ayrıca Macaristan ve Polonya’daki) meslektaşlarına giderek daha fazla yöneliyor. Demokrasiyi korumak için ipuçları bulun.
Türkiye’nin son seçimlere karşı muhalefetini karakterize eden siyasi yenilenme, yeni, birleşik ve yenilenmiş bir siyasi yapı oluşturmakla giderek daha fazla ilgilenen İsrail karşıtı güçler arasında yankılanıyor. ) Türk muhalefetinin Erdoğan’ı değiştirme girişiminden damıtılabilecek ilgili içgörüler, esas olarak ittifaklar ve koordinasyon, ivme ve güven konularına değiniyor.
İttifaklar ve Konsolidasyonlar
2023 seçimleri öncesinde, çoğu Türk muhalefet grubu tek bir cumhurbaşkanı adayının arkasında birleşti: Cumhuriyetçi Parti’nin (Atatürk tarafından kurulan CHP) genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu. Birleşik bir cepheyi güçlendirmeye yönelik bu hamle, 2018 başkanlık seçimleri öncesinde başladı ve 2019 belediye seçimlerinde büyük şehirlerde muhalefet adaylarının etkileyici zaferleriyle meyvesini verdi.
2023 cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde, siyasi ve sosyal yelpazenin dört bir yanından altı parti, demokratik düzenin yeniden tesis edilmesi ve parlamenter yönetime dönüş çağrısında bulunan ortak bir kampanya yürüttü. Kılıçdaroğlu’nun yanı sıra, kampanyada önemli rol oynayan İstanbul (Ekrem İmamoğlu) ve Ankara (Mansur Yavaş) belediye başkanları gibi beş partinin liderleri de cumhurbaşkanı yardımcısı adayları olarak yarıştı.
İdeolojik olarak farklı cephe, kampanya sırasında iyi performans gösterdi, ancak sonuçta beklentileri karşılayamadı. İsrail’in parçalanmış siyasetinin uygun bir sembolü olarak, Türkiye’nin güneydoğusundaki Kürt azınlık, seçim günü Kılıçdaroğlu’na katılmayarak ve muhalefet liderliğiyle anlaşmaya vararak ezici bir çoğunlukla Kılıçdaroğlu’nu destekledi.
Tek bir siyasi çatı altında resmi işbirliği pek mümkün olmasa da, bu, İsrail’in Arap vatandaşlarıyla yapıcı siyasi ittifaklar kurma umutları için cesaret verici bir ders.
Ortak Türkiye cumhurbaşkanlığı kampanyası, birlik ve kararlılık ile daha geniş bir ulusal hedefe ulaşmak için farklılıkları bir kenara bırakma isteğini gösterdi. Partiler arasındaki ön anlaşmalar, muhalefet partilerinin seçim günü karşılaştırmalı avantajlarını en üst düzeye çıkarmak için farklı seçim bölgeleri arasında ortak siyasi hamleler yapmalarını sağladı.
Öte yandan, koalisyonun büyük ideolojik çeşitliliği, seçilmesi durumunda muhalefetin benimseyeceği politikalar ve sonraki siyasi atamaların kimlikleri hakkındaki kesinliği baltaladı. Bu, örneğin dış politika alanında belirgindi. Erdoğan’ın eski dışişleri bakanı Ahmet Davutoğlu’nun yanı sıra, Türkiye’nin eski İsrail ve ABD büyükelçisi ve Batı yanlısı görüşlere sahip Namık Tan da Türkiye’nin Arap ve Müslüman alanındaki konumunu güçlendirmekle tanınır.
Muhalefet kazansaydı, diplomatik havayı ikisinden hangisi belirlerdi? Seçmenler bunu önceden bilemez ve muhalefetin ayrıntılı bir seçim platformu (Türkiye’de alışılmadık) sağlayarak bu belirsizliği giderme girişimi, bu endişelere yalnızca kısmi bir yanıt verdi.
İsrail bağlamında daha ilgili bir model gibi görünen şey, önemli ölçüde farklı ideolojik çizgilere sahip partilerin ayrı ayrı çalışması ve ideolojik olarak ittifaklar kurması ve birlikler kurması, seçimden sonra bir koalisyon kurma konusunda kamuoyu taahhüdünü varsayar.
Parlamento cephesinde, koalisyonun en büyük partisi olan CHP, bir dizi küçük partiye katılmadan önce gelecekteki temsiliyetinden vazgeçti. Hareket geçmişe bakıldığında, seçim sonuçları birleşmelerin CHP’nin gücünü artırmada başarısız olduğunu gösterdiğinde eleştirildi. Yine de parti ideolojik olarak uzak partilere koltuk kaydırmak zorunda kaldı.
Siyasi koalisyonlar oluşturulurken, yalnızca seçim günü kârın nasıl maksimize edileceği değil, aynı zamanda gelecekte parlamento faaliyetlerinin nasıl uygulanacağı da düşünülmelidir. Ek olarak, muhalefetin zafer durumunda üst düzey pozisyonlara atanan kilit isimlere (belediye başkanları) ve yenilgi durumunda milletvekillerine güvenmemesi, gelecekte çeşitli hiziplerini zayıflatma riski taşıyor.
İsrail için alınacak ders, ulusal siyasete girmenin tüm kalbiyle dürüst olması ve muhalefetin parlamenter eylemine yer açmak için mevcut konumlarından vazgeçmeye istekli olması gerektiğidir.
Hız ve güven
Türkiye’de seçim günü, özellikle seçimler yaklaşırken, değişim cephesinde büyük bir güven oluştu. Bu kampın son yıllarda yaşadığı hayal kırıklıkları ve Erdoğan’ın uzun süreli iktidarının yarattığı çaresizlik duygusu göz önüne alındığında, bu hiç de küçük bir mesele değil. Halk, liderlerinin koalisyonun ortak çıkarlarını ilerletmek için sorumlu ve işbirliği içinde hareket ettiğini hissettiğinde, bu, güven aşılamak ve değişim arzusunu körüklemek hakkında önemli bir derstir.
Ortak bir muhalefet koalisyonunun oluşturulması, önderlik ettiği olumlu kampanya, uyumlu ulusal diyalog, sosyal engelleri yıkma ve etnik ve dini azınlıkları meşrulaştırma isteği, muhalefet destekçilerinin değişimin mümkün olduğu duygusunu ifade etmelerine neden oldu. Bu, katılımı artırdı ve seçmenleri, muhalefetin Seçim Günü stratejisinin temel dayanağı olan oy kullanma merkezleri için gönüllü olmaya sevk etti.
Muhalefetin seçim kampanyasına getirdiği küresel boyut da önemliydi ve zaferin Türkiye’yi diğer ülkelerdeki benzer düşünen seçmenlere örnek teşkil edeceğini vurguladı. Muhalefet, çabalarına yönelik küresel ilgi ışığında da kendini sorumlu hissetti.
Pozitif ivme ve olumlu kamuoyu yoklamaları nihayetinde göz kamaştırıcı ve aşırı güven yarattı, bu da çevreden ve sosyal ağlardan uzaklaşan seçim eğilimlerine ve kampanyada bunlara yeterli doğru yanıtların verilmemesine yol açmış olabilir. Bu fenomen geçmişte İsrail’de ve diğer Batı ülkelerinde meydana geldi ve gelecekte dikkat edilmesi gerekiyor.
Belediye başkanlarının kampanyadaki rolü, belediye arenasının gücüne işaret etti. Muhalefetin ulusal liderliğinin (Kılıçdaroğlu’nun 2010’da parti genel başkanı seçilmesinden bu yana yaşadığı gibi) tekrarlanan kayıplarına rağmen, belediye liderliği başarı hikayeleri üretmeye devam etti. 2019’da Erdoğan’ın adaylarını yenmenin şifresini kıran İmamoğlu ve Yavaş kazananlar sayıldı.
Belediye başkanı olarak hizmet ettikten sonra, aynı zamanda sakinlerinin günlük ihtiyaçlarına özen gösteren liderler olarak tasvir edildiler ve kampanyadaki varlıkları, biraz eskimiş parti liderliğine yeni bir soluk getirdi. Her iki belediye başkanı da seçim gecesi kilit roller oynadı. Durumu iyileştirmek ve seçmenlerin moralini yükseltmek için birkaç saatte bir halkın karşısına çıkıyorlar. Bu, Ekim 2023’te yapılacak belediye seçimleri öncesinde İsrail bağlamında geçerlidir.
Demokrasi yanlısı kampın genç ve gelecek vaat eden liderler yaratmada ne derece başarılı olduğu, bu seçimlerde ikna edici bir başarı ve zafer hikayesi yaratma derecesi, yeni siyasi yapıların evrilebileceği bir sonraki Knesset seçimleri öncesinde önemli olacaktır.
Ocak 2023’te İsrail’de demokrasi yanlısı protestoların ortaya çıkmasından bu yana, İsrail’in uluslararası ortaklıklara açıklığı, diğer ülkelerdeki benzer düşünen ortakların deneyimlerinden ders almak ve İsrail’in içgörülerini başkalarıyla paylaşmak için arttı. Bu, Türkiye’deki son seçimlerden çıkan seslerin gerçekten de İsrail’de yankı bulacağına ve değişime yardımcı olacağına dair umut uyandıran hoş bir eğilim.
Yazar, Midwim Enstitüsü Başkanı, Ortadoğu Enstitüsü İsrail İşleri Kıdemli Üyesi ve Diplomatlar – Akdeniz Diplomasisi Konseyi’nin Kurucu Ortağıdır.
“Gıda öncüsü. Tutkulu baş belası. Kahve fanatiği. Genel analist. Sertifikalı içerik yaratıcısı. Yaşam boyu müzik uzmanı. Alkol uzmanı.”
More Stories
Türkiye’nin çelik ihracatı Eylül ayında %7,5 artışla 1,5 milyar $’a ulaştı
Türkiye’nin Almanya ile döner kavgası çirkinleşiyor
Dünya: Türkiye BRICS’e katılmak için beklenmedik engellerle karşı karşıya