Hükümet ailelerin sorunlarının farkında ve kalıcı çözümler bulmaya çalışıyor: Şimşek

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Pazartesi günü geç saatlerde Türk hükümetinin vatandaşların karşılaştığı ekonomik zorlukların tamamen farkında olduğu konusunda kamuoyuna güvence vermeye çalıştı ve hızlı çözümler değil kalıcı çözümler aradığını vurguladı.

Şimşek, CNN Türk özel kanalına verdiği röportajda, “Enflasyon en adaletsiz vergidir. Gelir dağılımını bozar ve sürdürülebilir refahın sağlanması için kontrol edilmesi gerekir.” dedi. Enflasyonist baskıların yönetildiğini ve durumu kontrol altına almak için siyasi tedbirlerin halihazırda işe yaradığını vurguladı.

Mali piyasaların istikrara kavuşturulmasına odaklanılarak, bu yılın enflasyonla mücadelede bir “geçiş yılı” olarak değerlendirildiğini vurguladı.

Bakan, “Finansal istikrara öncelik verdik çünkü kırılganlıklarımız vardı ve o zamandan beri bunları ele aldık” dedi ve ekledi: “En zorlu aşamayı geçtik ve finansal riskleri yöneterek önemli bir eşiği aştık.”

Fiyatlar artmaya devam ederken Türkiye’nin karşı karşıya olduğu zorluk, küresel tedarik zincirindeki aksamalar ve istikrarsız enerji fiyatları nedeniyle daha da kötüleşti. Yetkililer, enflasyonu ve aşırı talebi kontrol altına almak için bir yılı aşkın süredir politikaları sıkılaştırmaya çalışıyor.

Geçtiğimiz yılın haziran ayından bu yana faiz oranlarını 4.150 baz puan artırarak %50’ye yükselten merkez bankası, enflasyon hedefleriyle uyumlu hale gelinceye kadar sıkı para politikasını sürdüreceğini vurguladı. Zamanla faiz oranlarındaki artışlar, ipotekler, otomobil kredileri ve kredi kartları da dahil olmak üzere ekonomi genelinde borçlanma maliyetini artırıyor.

Yıllık enflasyon oranı, geçen Mayıs ayındaki zirve noktası olan %75’ten Ağustos ayında %52’nin altına düştü. Para politikası sıkılaştırma kampanyasının etkisiyle fiyatların gevşemesiyle sert düşüşün devam etmesi bekleniyor.

‘Hızlı düzeltmeler yok’

Şimşek, “Zorlukların farkındayız, vatandaşlarımız şikayetlerinde haklı. Haklılar, ihtiyaçları karşılama mücadelesi var. Kalıcı refah ve alım gücü sağlamak için mutlaka enflasyonu kontrol altına almalı ve düşürmeliyiz.” dedi.

“Geçen yıl mal sepetindeki ortalama artış yüzde 65 iken bu yıl yüzde 40 oldu. Fiyatlar hala artıyor ama daha yavaş bir şekilde şunu vurgulamak istiyorum: Ne kadar düşük olduğunu çok iyi biliyoruz. Gelir düzeyi yüksek vatandaşlar etkileniyor ancak hızlı çözüm yok.”

Merkez Bankası enflasyonun bu yıl sonunda yüzde 38’e, gelecek yıl ise yüzde 14’e yavaşlamasını, 2026 sonunda ise yüzde 9’a gerilemesini bekliyor.

hükümet Güncellenmiş orta vadeli ekonomik program tahminleriGeçen hafta açıklanan tahminler enflasyonun yıl sonunda %41,5’e düşeceğini gösteriyor. 2025 sonunda %17,5’e, 2026’da ise %9,7’ye düşmesi bekleniyor.

Şimşek, hükümetin enflasyonu tek haneli rakamlara döndürme vaadini yineledi ve enflasyonun 2025’in ilk çeyreğinde yüzde 30 civarına düşmesini, yıl ortasında da yüzde 20 aralığına ulaşmasının beklendiğini belirtti.

“2025’in sonunda enflasyonu% 20’nin altına düşürmek için doğru yoldayız” diye ekledi, ampirik verilerin ve önceki deneyimin bu beklentiyi desteklediğini belirtti.

Cari hesap ve rezervlerdeki kazançlar

Şimşek, hükümetin Türkiye’nin dış kırılganlıklarını azaltmaya yönelik çabalarına vurgu yaparak, Mayıs 2022’de 57 milyar dolardan 19 milyar dolara düşen cari açıkta gözle görülür iyileşme olduğunu vurguladı.

Bunu uluslararası rezervlerdeki artışa da dikkat çeken büyük bir başarı olarak nitelendirdi.

Şimşek, merkez bankasının toplam rezervlerinin geçen Mayıs ayında 98,5 milyar dolardan geçen Cuma itibarıyla 153 milyar dolara yükseldiğini söyledi. Şöyle ekledi: “Swaplar hariç net rezervlerimiz 78 milyar dolar arttı ve son dönemdeki güçlü girişler, net rezervlerdeki iyileşmeyi 90 milyar doların üzerine çıkardı.”

Şimşek’e göre, bu gelişmeler Türkiye’nin dış kırılganlıklarını önemli ölçüde azalttı ve mali durumunu güçlendirdi.

Daha düşük risk primi ve borçlanma maliyetleri

Şimşek, Mayıs 2022’de 700 baz puanın üzerinde olan Türkiye’nin risk priminde kayda değer bir düşüş olduğunu ve 270 baz puanın altına düştüğünü kaydetti.

Bu azalmanın Türkiye’nin dış borçlanma maliyetlerinin de azalmasına yol açtığını, 10 yıllık ABD doları tahvil faizinin geçen yıl yüzde 10’dan bugün yüzde 6,8’e düştüğünü sözlerine ekledi.

“Bu, Türkiye’nin çok daha düşük faiz oranlarıyla borçlanmasına olanak tanıyarak genel mali yükü azaltıyor” diye açıkladı.

Artan uluslararası güvenilirlik

Şimşek ayrıca, Türkiye’nin Haziran ayı sonunda Mali Eylem Görev Gücü’nün (FATF) “gri listeden” çıkarılmasının ülkenin uluslararası itibarını artırdığını vurguladı.

“Gri listede yer almamız, vatandaşlarımızı ve şirketlerimizi yurt dışında hesap açarken ek incelemelere karşı savunmasız hale getirdi. Bu listeden çıkmak finansal sistemimiz için büyük bir kazanım anlamına geliyor.”

Bunun dış risklerin azaltılmasına ve finansal esnekliğin artırılmasına katkıda bulunduğunu ekledi.

Kredi notu yükseltmeleri

Şimşek, Türkiye’nin geleceği konusunda iyimser olduğunu ifade ederek, Moody’s, Standard & Poor’s ve Fitch’in ülkenin kredi notunu iyileştirdiğine dikkat çekti.

Bu yıl üç büyük kredi derecelendirme kuruluşundan kredi notu artışı alan tek ülkenin Türkiye olduğunu vurguladı.

“Ülkenizdeki risk primi düşüyorsa reel sektör bundan faydalanacaktır” diyen mevcut politika çabalarının daha öngörülebilir ve istikrarlı bir finansal ortama yol açacağını kaydetti.

Hizmetlerde enflasyon

Hizmet enflasyonunun mal enflasyonuna göre daha inatçı olduğunu ifade eden Şimşek, kira gibi faktörlerin siyasi değişimlere tepki vermesinin daha yavaş olduğunu kaydetti.

Hükümetin kira artışlarında tavanı yüzde 25 olarak belirleyen düzenlemeyi sonlandırdığını ancak hizmetlerde temel enflasyon eğilimlerinin tersine dönmesi için hâlâ daha fazla zamana ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

“Hizmet enflasyonu, sektörde fiyatların belirlenme şekli nedeniyle gecikiyor, özellikle de kiralar önceki on iki aydaki enflasyon oranına bağlı olduğundan.” dedi.

Konut teklifi

Şimşek, özellikle geçen yıl yaşanan depremlerden zarar gören bölgelerde konut arzını artırmaya yönelik çabalara da değindi.

Bu yıl 201.000 konutun teslim edilmesinin planlandığını, 2024 yılında ise 250.000 konutun daha teslim edilmesinin beklendiğini söyledi.

Şimşek, İstanbul’da arzı artırmaya yönelik projeler de dahil olmak üzere bu çabaların, konut fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının bir kısmını hafifletmeye yardımcı olacağını kaydetti.

“Hizmet fiyatlarındaki enflasyondaki düşüş bu projelerin hayata geçmesiyle daha da belirginleşecek.”

Sabır gereklidir

Şimşek, hükümetin ekonomik stratejisinin uzun vadeli tasarlandığını, kısa vadeli rahatlamayı değil sürdürülebilir toparlanmayı hedeflediğini vurguladı.

“Hayatın yüksek maliyetlerinin farkındayız ancak ilk yılda makroekonomik istikrara öncelik verdik ve rezervler artık sorun değil ve temel riskleri azaltmayı başardık” dedi.

“Cumhurbaşkanımız Erdoğan planımızı tam olarak destekliyor. Sadece zamana ve sabra ihtiyacımız var.”