Eid, müşterileri Suudi Arabistan’daki virüsün tehlikelerine karşı dikkatli olmaya çağırdı

ANKARA: Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cemal Kaşıkçı davasından 2018’den bu yana ciddi şekilde zarar gören bağları iyileştirmek amacıyla Pazartesi günü iki günlük resmi bir ziyarete başladı.

Ziyaret, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Suudi Kralı Salman bin Abdülaziz arasında 4 Mayıs’ta yapılan telefon görüşmesinin ardından geldi.

Cumhurbaşkanlığı sözcüsü İbrahim Kalın, geçtiğimiz ay Reuters’e verdiği röportajda, krallıkla ilgili olumlu bir gündem oluşturmaya ve retoriği değiştirmeye çalışan Türkiye’nin, gazetecinin öldürülmesiyle ilgili Suudi davasının sonucuna saygı duyduğunu söyledi.

Ziyaret sırasında özellikle Çavuşoğlu ile Suudi mevkidaşı Prens Faysal bin Farhan El Suud arasındaki görüşmede ikili ve ticari ilişkiler ile Libya da dahil olmak üzere bölgesel meselelerin görüşülmesi bekleniyor.

Oxford Üniversitesi’nde Orta Doğu uzmanı olan Samuel Ramani, Arab News’e şunları söyledi: “Türkiye, 2020 sonbaharından bu yana Orta Doğu’daki bölgesel güçlerle ilişkilerini onarmak için birlikte çalışıyor.”

“Türkiye’nin politika değişikliği, daha fazla yatırım ve ticaret fırsatı arzusu, tek taraflılığın sınırları konusundaki farkındalığı ve Rusya, Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa ve Çin gibi büyük güçlerle gittikçe değişkenleşen ilişkilerini koruma arzusundan kaynaklanıyor.” Dedi.

Suudi Arabistan’ın geçtiğimiz günlerde 26 Türk okulundan sekizini 2020-2021 eğitim-öğretim yılı sonuna kadar kapatma kararı Ankara’yı kızdırdı ve 2.256 Türk öğrencinin Arapça bilmedikleri için başka yerlerde eğitim güçlükleriyle karşı karşıya kalacağını iddia etti.

Ankara, 2019’dan bu yana Suudi Arabistan’ın Türk mallarına yönelik resmi olmayan boykotunu kaldırma sorununu gündeme getirecek ve bu durum, Türkiye’nin Krallığa ihracatında önemli bir düşüşe neden olmuştur.

Uzmanlar bu kararı Suudi Arabistan’ın, özellikle Arap dünyasına yönelik politikaları, özellikle Müslüman Kardeşler ile ilişkileri ve Libya, Somali, Katar, Irak ve Suriye’deki askeri varlığı bakımından Türkiye ile normalleşmeye başlamak için bazı koşullara sahip olduğunun bir göstergesi olarak görüyor.

Bu arada Türk ihracatçılar, ablukayı aşmak için ürünlerinin üzerindeki “Made in Turkey” etiketlerini kaldırdıklarını iddia ettiler.

Türkiye’nin Suudi Arabistan’a ihracatı yıllık bazda yüzde 94 azalarak bu yılın ilk üç ayında yaklaşık 75 milyon $ olurken, aynı dönemde Suudi Arabistan’dan yapılan ithalat 430 milyon $ ‘dan yaklaşık 600 milyon $’ a yükseldi.

Çavuşoğlu, uzun bir düşmanlık döneminin ardından başka bir bölge temsilcisi ile ilişkilerini normalleştirmek için Krallık’taki görüşmesinin ardından Mısır’ı da ziyaret edecek.

Türkiye gerilimi azaltmak için Mısır, İsrail, Suudi Arabistan ve hatta Birleşik Arap Emirlikleri’ne ulaştı. Bu güçler Doğu Akdeniz ihtilafının hala zıt taraflarında olduğu için bu sonuçlar karışık sonuçlar verdi, ancak Türkiye Libya konusunda Mısır ile gerginliği azaltmayı başardı ve bu, Ankara’da Suudi Arabistan’da tekrarlanabilecek cesaret verici bir işaret olarak görülüyor. Ramani dedi.

Ramani’ye göre Suudi Arabistan ve Türkiye’nin tartışacağı ana konular bölgesel meseleler.

İlki Doğu Akdeniz, ancak Suudi Arabistan Yunanistan ile ittifakından geri adım atmayacak veya Türkiye’nin Libya ile 2019 enerji anlaşmasını kabul etmeyecek. İkincisi, hem Türkiye hem de Suudi Arabistan’ın El Aksa’daki son İsrail davranışını eleştirme olasılığının yüksek olduğu İsrail ve Filistin.

Uzmanlar, Türkiye’nin Körfez ülkeleri ve Orta Doğu ile olan son normalleşme kampanyasının ABD’deki yeni Biden yönetimine uyum sağlama stratejisiyle bağlantılı olabileceğini öne sürüyor.

SWP’de CATS Üyesi ve Brookings Doha’da Yerleşik Olmayan Araştırmacı Gallip Dalay, Ankara ile Riyad arasındaki ilişkilerin kısmen normalleşmesini bekliyor.

Arab News’e şunları söyledi: “Taraflar arasında gerçek bir çıkar çatışması yok ve orta vadede gerilimleri kısmen yatıştırmak için adımlar atmaları muhtemel.”

Arap Baharı sırasında Türkiye ve Krallık, karşıt tarafların yanında yer aldıklarından ideolojik farklılıklar yaşadılar. Ancak jeopolitik olarak büyük bir mücadeleleri yoktu. Nitekim Türkiye, Suudi Arabistan’ın Yemen’deki siyasi seçeneklerini bir dereceye kadar destekledi. Ancak Katar krizi ve Kaşıkçı meselesi ile gerginlikler tırmandı.

Dalai, jeopolitik çıkarlar konusunda çatışan Türkiye ile İran arasındaki gerilimin tırmanmasını bekliyor.

Bu nedenle Türkiye, konumunu pekiştirmek ve bölgedeki yeni gerçekliğe uyum sağlamak için Arap kampıyla ilişkilerini onarmak istiyor ”dedi.