‘Darbe yok, iş yok’: İşyerinde aşı zorunluluğu Türkiye’de tartışmalara yol açtı

Türk hükümeti aşılamanın gönüllü olması gerektiği görüşüne bağlı kalsa da, ülkedeki bazı işverenler tek taraflı olarak çalışanlarına COVID-19 aşısı yaptırma zorunluluğu getirmeye başladı.

Bazı şirketler çalışanları ve müşterileri aşı olmaya teşvik etmeye çalışıyor. Diğerleri çeşitli kısıtlamalar uygulayacaklarını söylerken, bazıları da yakın zamanda bir ceza aldıklarına dair hiçbir kanıtı olmayan çalışanları işten çıkarmaya istekli oldukları konusunda uyardı.

Bu, işçilerin aşılanmalarını ve reddettikleri takdirde işten atılmalarını talep etmenin yasal olup olmadığı konusunda tartışmalara yol açtı.

Birden fazla medya birimine sahip olan Saran Holding’in Türkiye’de bıçaklama yasağını ilk kez zorunlu hale getirdiği ortaya çıktı. Pazartesi günü, 15 Eylül’den sonra aşı olmadan ofise gelen çalışanları işten çıkaracağını söyledi.

Bunu Bahçeşehir’de bir dizi özel okul izledi. Patronu Hüseyin Yücel Salı günü yaptığı açıklamada, aşı olmayan işçilerden yeni dönemden önce ayrılmak zorunda kalacaklarını söyledi.

Yugel, aşı olmayı reddeden çalışanlara büyük saygı duyduklarını ifade ederek, okullarında aşısız hiç kimsenin çocukların sağlığı için çalışmasına izin verilmediğini vurguladı.

Başka yerlerde, Wall Street’ten Silikon Vadisi’ne, havayollarından mezbahalara kadar birçok ABD şirketi, çalışanlarından işyerine dönmeleri için aşı olmalarını istiyor ve kuralı çiğnemeleri durumunda işten atılacaklarını uyarıyor.

CNN, politikayı ihlal eden ve koronavirüse karşı aşılanmadan işe giden üç çalışanını işten çıkardı.

Bazı uluslararası uzmanlar bunu yapmak için yasal yetkiye sahip olduklarını söylese de şirketler, belki de siyasi bir tepkiden korkarak bu adımı pandeminin başlarında atmaya isteksizdi.

Türkiye’de hukukçulara göre işverenlerin İş Kanunu hükümlerine göre çalışanlarına aşı yaptırma zorunluluğu yoktur. Bununla birlikte, şirketlerin bir çalışanın sözleşmesini halk sağlığı ile ilgili maddelere dayanarak haklı nedenle feshedebileceğini söylüyorlar.

Buna karşılık, ABD Eşit İstihdam Fırsatı Komisyonu’na (EEOC) göre, işverenler, tıbbi veya dini nedenlerle istisnalar dışında, ofislerine dönen işçilerin aşılanmalarını talep etme hakkına sahiptir.

Wall Street şirketleri, çalışanların kişisel işlerine dönmeleri için baskı yapıyor ve yatırım bankası Morgan Stanley ve varlık yöneticisi BlackRock, Haziran ayında sadece aşılı çalışanların ofislerine girebileceğini söyledi.

Silikon Vadisi’nde teknoloji devleri Google, Facebook ve Microsoft, son günlerde benzer kurallar açıkladı. Et üreticisi Tyson Foods, bu hafta 1 Kasım’dan itibaren ofis ve mezbahalardaki tüm çalışanlar için aşılamanın zorunlu olacağını duyurdu.

Türk iş avukatı Sigdem Çelik Delek, iş kanununda aşı zorunluluğu ile ilgili bir madde olmadığını söyledi.

Delek, “İş kanununda özellikle epidemiyolojik koşullarda bu konuda kesin bir düzenleme olmadığı gibi toplum sağlığının tehlikede olduğu durumlarda aşısız işçinin işten çıkarılması şeklinde katı bir emredici hüküm de yok” dedi. Bloomberg HT özel .

Anayasa ayrıca bireysel özgürlük, dokunulmazlık, özel hayatın gizliliği ve vücudun dokunulmazlığı ilkelerini de içermektedir. Bu kurallara dayanarak kimseyi aşı olmaya zorlayamayız. Ama öte yandan iş sahibi de sözleşme yapma ve çalışma özgürlüğüne sahiptir.”

Mevzuattaki fesih maddesine dikkat çeken Delek, aşı yaptırmaya teşvik edildikten sonra işverenlerin aşıyı reddeden işçilere tazminat ödeyerek sözleşmelerini feshetme hakkına sahip olduğunu söyledi.

Avukat, sözleşmeyi feshetmek için iki farklı nedenden bahsetti.

“Haklı nedenle fesih ve haklı nedenle fesih. Aşısızlık nedeniyle işten çıkarma konusu, işverenin çalışma ve çalışma özgürlüğüne sahip olması nedeniyle haklı nedenle fesih bölümüne girebilir. istediği işçiyi çalıştırma hakkıdır.” Delek kaydetti.

“Burada en önemlisi halk sağlığıdır. Haklı bir nedenle fesih halinde, işçinin diğer çalışanların sağlığını riske attığı bir durum söz konusu olduğunda işveren sözleşmeyi feshedebilir. Bu durumda işveren ücretini öder. çalışanın tüm aidatlarını öder ve çalışan açısından haksız muamele yoktur” .

Uzmanlar, bazı büyük şirketlerin bu adımı attığına göre, diğerlerinin de muhtemelen bunu izleyeceğini söylüyor.