Asya ekonomileri, Rusya’nın ihracatı için alternatif destinasyonlar ve yeni ithalat kaynakları olarak hizmet etti. Çin, Hindistan, Türkiye, Körfez ülkeleri ve Orta Asya ülkeleri ile olan ticari bağlar Rusya ekonomisini hareketlendirmiştir.
Rusya ve Çin arasındaki ikili ticaret 2022’de yüzde 29 ve 2023’ün ilk çeyreğinde yüzde 39 arttı. 2023’ün sonunda 237 milyar dolara (351,5 milyar dolar) ulaşabilir – bu, Çin’in Like ekonomileriyle toplam ikili ticaretinden daha büyük bir miktar. Avustralya, Almanya veya Vietnam gibi.
2022’de Rusya’nın BAE ile ticareti yüzde 68, Türkiye ile ticareti ise yüzde 87 artacak. Rusya-Hindistan ticareti yüzde 205 artarak 40 milyar dolara ulaştı.
Rusya’nın ticaretinin büyük bir bölümünü oluşturan enerji satışlarında ihracat saptırma cankurtaran olmuştur. Ocak 2022’de Avrupa ülkeleri günde 1,3 milyon Rus varili ithal ederken, Asyalı müşteriler 1,2 milyon Rus varili satın aldı. Ocak 2023 itibarıyla Rusya’nın Avrupa’ya yaptığı satışlar günde 100.000 varilin altına düştü, ancak Asya’ya yapılan ihracat 2,8 milyona sıçradı.
Asya talebi, Avrupa’ya yapılan petrol ihracatındaki kaybın yerini fazlasıyla aldı. Hindistan, 2023’ün başından bu yana günde 1,4 milyon varilden fazla satın alarak Rusya’nın deniz yoluyla taşınan ham petrolünün en büyük tek alıcısı haline geldi.
Bir yıl içinde Hindistan, Çin, Türkiye ve Körfez ülkeleri, Rusya’nın petrol ihracatına yönelik Avrupa talebinin yerini tamamen aldı.
Asyalı ihracatçılar, Batılı gelişmiş imalat ve yüksek teknolojili ekipman tedarikçilerinin bıraktığı boşluğun bir kısmını da doldurdu. Çin şirketleri artık Rusya’daki yeni araba satışlarının yüzde 40’ını ve akıllı telefon satışlarının yüzde 70’ini oluşturuyor.
Batılı doğrudan yabancı yatırımın geri çekilmesi yerli otomobil endüstrisini ciddi şekilde etkiledi. Yeni arabalar ağırlıklı olarak Çin’den geldiğinden, Rusya üçüncü ülkeler aracılığıyla kullanılmış Avrupa ve Japon arabalarını ithal etmeye yöneldi.
Çin ve Hong Kong, Rusya’nın savaştan önce stoklamaya başladığı mikroçiplerin ana tedarikçileri haline geldi. 2022’de, yarı iletkenler ve elektronik devrelerin ithalat değeri Ocak ve Eylül ayları arasında 2021’e göre yüzde 36 arttığından, Rus şirketleri daha gelişmiş çipler ithal etmeye yöneldi.
Bu ithalat kanallarının uzun vadede ne kadar etkili olacağı görülecektir. Ancak kısa vadede, teknoloji üzerindeki Batı ihracat kontrolleri Rusya’da bir kıtlık yaratmadı.
Rusya’nın Avrasya Ekonomik Birliği’ndeki ticaret ortakları da teknoloji ihracatı kısıtlamalarının aşılmasında rol oynadı. Orta Asya ekonomileri, paralel ithalat ve transit ticaret için kanal işlevi görmektedir.
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Rusya’nın ABD, Birleşik Krallık ve Avrupa Birliği ile ticaretinin önemli ölçüde düşmesine rağmen, “Avrupa Birliği [and] İngiltere’nin Ermenistan, Kazakistan ve Kırgızistan’a ihracatı … ile tutarlı “bir modelde” önemli ölçüde arttı [the] Ticaretin Rusya’ya yönlendirilmesi.
Orta Asya üzerinden yapılan yeniden yönlendirme etkisi, makine ve kimyasal ürün ithalatında görülmektedir. Ekim 2022 itibarıyla Çin, Beyaz Rusya, Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan ve Ermenistan’dan Rusya’ya yapılan ihracattaki yıllık artış kabaca Avrupa, Amerika ve İngiltere’nin Rusya’ya yaptığı ihracattaki düşüşe eşit.
Asya ekonomileri, emtia satışları için önemli yeni müşteriler olarak ve dünya piyasalarında Rus petrol ihracatının fiyatlarını belirleyerek, Rus ekonomisine yukarı yönlü tedarikçiler olarak hizmet ederek, Batı yaptırımlarının etkisini önemli ölçüde azalttı.
Yaptırımlar Rusya’nın büyüme potansiyelini düşürürken, ekonomisi büyük ticari yeniden yapılanmalardan geçti. Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Singapur’un finansal ve teknolojik yaptırımlara dahil olmasının, kısmen Doğu Asya ülkeleri ve Rusya’nın imalat ve enerji ticaretinde ticaret yapmaya devam etmesi nedeniyle çok az etkisi oldu.
Dolayısıyla Asya’da yaptırımları hafifleten ticaret gücü başta Çin, Hindistan olmak üzere Ortadoğu ve Orta Asya ekonomilerinin birçoğundadır. Görünüşe göre bu jeo-ekonomik gerçekler, Batı’nın gelecekteki yaptırım uygulamalarını zorlaştıracak.
Nicholas Mulder Tarih Bölümünde Yardımcı Doçent ve Cornell Üniversitesi Millstein Koleji Üyesidir. Bu makale, Doğu Asya Forumu’ndan bir dizinin parçasıdır (www.eastasiaforum.org) Avustralya Ulusal Üniversitesi’nin Asya ve Pasifik Koleji’ndeki Crawford Okulu’nda ve bugün yayınlanan “The Age of Penalties” konulu East Asia Quarterly Forum’un son sayısında yayınlandı.
“Bedava müzik aşığı. Sert yemek fanatiği. Troublemaker. Organizatör. Bacon fanatiği. Zombi aşığı. Seyahat bilimcisi.”
More Stories
Maliye Bakanı: Türkiye enflasyonla mücadele ederken büyüme sorunu yaşamıyor
214 Türk şirketi Stevie Uluslararası İşletme Ödülü’nü kazandı
Çinli otomobil üreticisi Chery, Türkiye’nin Samsun şehrinde fabrika kurmayı planlıyor