Avrupa Birliği’nde bir enerji seçeneği olarak küçük nükleer santraller ortaya çıkıyor, ancak riskler artıyor

Ukrayna’daki savaş sırasında Rus enerjisinin alternatif kaynaklarına yönelik küresel arayış, dikkatleri yeniden daha küçük, inşası daha kolay nükleer santrallere odakladı; bu santrallerin savunucuları, eski devasa santral modeline daha ucuz ve daha verimli bir alternatif sağlayabileceğini söylüyor.

İngiltere merkezli Rolls-Royce SMR, küçük modüler reaktörlerinin veya SMR’lerinin standart santrallerden çok daha ucuz ve daha hızlı işletildiğini ve birçok ülkenin aradığı türde bir enerji güvenliği sağladığını söylüyor.

Fransa, elektriğinin çoğu için zaten nükleer güce güveniyor ve Almanya, Rusya’nın doğal gaz arzını kesmesi nedeniyle yıl sonunda kapatacağı iki nükleer santrali yeniden etkinleştirme seçeneğini saklı tuttu.

Rolls-Royce SMR ve rakipleri, fabrikaları inşa etmeye başlamak için İngiltere’den Polonya’ya kadar ülkelerle anlaşmalar imzalamış olsa da, uzun yıllar işten uzaktalar ve şu anda Avrupa’yı vuran enerji krizini çözemiyorlar.

Nükleer enerji, aynı zamanda, yüksek oranda radyoaktif atıkların bertaraf edilmesi ve bu teknolojiyi, nükleer silah programı yürütebilecek haydut devletlerin veya hain grupların ellerinden uzak tutmak da dahil olmak üzere, riskler taşır.

Bu riskler, Ukrayna’nın Zaporizhia kentindeki Avrupa’nın en büyük nükleer santralinin etrafındaki bombalamanın potansiyel bir nükleer felaket korkusu uyandırmasıyla daha da arttı.

Rolls-Royce SMR sözcüsü Dan Gold, savaşın ardından ithal gaza ve Rus enerji kaynaklarına güvenmenin insanların zihinlerini enerji güvenliğine odakladığını söyledi.

SMR bileşenlerinin bir fabrikada yapılabileceğini, traktör römorklarında bir sahaya taşınabileceğini ve orada monte edilebileceğini ve bu sayede teknolojiyi tutumlu alıcılar için daha çekici hale getirebileceğini söyledi.

Gould, Lego yapmak gibi bir şey dedi. Daha küçük bir ölçekte inşa etmek, riski azaltır ve onu daha yatırım yapılabilir bir girişim haline getirir.

SMR’ler esasen dünya çapında yaklaşık 400 reaktöre benzer basınçlı su reaktörleridir. Başlıca avantajları, boyutu, standart bir reaktörün yaklaşık onda biri boyutu, yapım kolaylığı ve maliyetidir.

Rolls-Royce SMR’nin tahmini maliyeti 2,2 milyar ila 2,8 milyar pound (2,5 milyar ila 3,2 milyar dolar) arasında değişiyor ve tahmini yapım süresi 5½ yıl.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı istatistiklerine göre bu, 2016 ve 2021 yılları arasında rekor bir nükleer santral inşa etmekten iki yıl daha hızlı.

Bazı tahminler, 1.100 MW’lık bir nükleer santral inşa etmenin maliyetini 6 milyar ile 9 milyar dolar arasında gösteriyor.

Gould, Rolls-Royce’un İngiltere’deki ilk istasyonunu 5-1 / 2 yıl içinde inşa etmeyi hedeflediğini söyledi.

Benzer şekilde, Oklahoma merkezli NuScale Power, geçen yıl iki Polonyalı bakır ve gümüş üreticisi KGHM ve enerji üreticisi UNIMOT ile ağır sanayiyi desteklemek için SMR’ler inşa etme olasılığını araştırmak için anlaşmalar imzaladı. Polonya, kirletici kömürle çalışan elektrik üretmekten vazgeçmek istiyor.

Rolls-Royce SMR, geçtiğimiz ay Hollanda’da SMR’ler kurmak için Hollandalı geliştirici ULC-Energy ile bir anlaşma imzaladığını söyledi.

Diğer bir ortak ise Rusya’nın güney kıyısında Akkuyu nükleer santralini inşa ettiği Türkiye. Çevreciler, bölgenin sismik olarak aktif olduğunu ve teröristler için bir hedef olabileceğini söylüyorlar.

Kanıtlanmamış nükleer enerji teknolojisinin SMR’ler biçiminde tanıtılması, küçük reaktörlerin çoğalmasının yüksek oranda radyoaktif nükleer atıkların nasıl bertaraf edileceği sorununu daha da kötüleştireceğini iddia eden çevrecilerle pek uyuşmuyor.

Türkiye Yeşiller Partisi’nin sözcüsü Koray Doğan Orbarlı, maalesef Türkiye’yi “şirketler” için bir test alanı haline getiren beceriksiz bir yönetim tarafından yönetildiğini söyledi.

Rusya’nın nükleer santral kurabilmesi için en az 100 yıl boyunca belirli bir bölgenin egemenliğinden feragat ediyor. Bu verimsizlik ve kaldıraç, Türkiye’yi küçük ve orta ölçekli işletmeler için kolay bir hedef haline getiriyor, dedi Koray, “partisinin belirsiz bir gelecekle teknolojiden kaçındığını da sözlerine ekledi.”

Gold, bir Rolls-Royce SMR’nin, tesisin 60 yıllık ömrü boyunca bir metre yüksekliğe yığılmış bir tenis kortu büyüklüğünde nükleer atık üreteceğini söyledi. Başlangıçta, atıklar İngiltere fabrikalarında yerinde depolanacak ve sonunda İngiliz hükümeti tarafından seçilen uzun vadeli bir bertaraf sahasına taşınacak, dedi.

British Columbia Üniversitesi’nde kamu politikası ve küresel ilişkiler profesörü olan M.V. Ramana, “yetkililerin güvenli alanlar olarak kabul ettiği yerlerde depolanan nükleer atıkların geleceğe kaçmamasını sağlamanın” kanıtlanmış bir yolu olmadığını belirten araştırmalara atıfta bulunuyor.

Uluslararası güvenlik ve nükleer enerji konusunda uzman olan Ramana, atıklardan gelen sürekli ısının, depolandığı kaya oluşumlarını değiştirebileceğini ve suyun içeri sızmasına izin verebileceğini, gelecekteki madencilik faaliyetlerinin nükleer atık sahasının bütünlüğünü tehlikeye atabileceğini söyledi.

Şüpheciler, bu tür teknolojilerin siyasi olarak istikrarsız bölgelerde ihraç edilmesinin risklerini de artırıyor.

Gold, Rolls-Royce’un SMR teknolojisini yalnızca elektrik üretimi için nükleer enerjinin barışçıl kullanımı için gerekli olan uluslararası anlaşmaları imzalayan bölgelere ihraç etme konusunda Birleşik Krallık ve uluslararası gerekliliklerle tam uyumlu olduğunu söyledi.

Ancak Ramana, ülkelerin kurallara uyacağının garantisi olmadığını söyledi.

Nükleer reaktör satın alan herhangi bir ülke, nükleer silah yapma kabiliyetini otomatik olarak geliştirir” dedi ve her nükleer reaktörün her yıl yaklaşık 10 bomba değerinde plütonyum üretebileceğini de sözlerine ekledi.

Rolls-Royce SMR, kuralları çiğneyen herkese yakıt ve diğer hizmetleri sağlamayı durdurmayı seçebilir, ancak bir ülke bunu yapmayı seçerse, örneğin İran’ın yaptığı gibi IAEA’ya denetimleri durdurmasını söyleyebilir.” dedi.

Kullanılmış yakıt tipik olarak nükleer silahlarda kullanılan plütonyum türünü üretmek için kimyasal yeniden işleme tabi tutulsa da, Ramana bu yeniden işleme teknolojisinin yaygın olarak bilindiğini ve silahlar için gereken plütonyum miktarını üretmek için oldukça karmaşık bir yeniden işleme tesisinin gerekli olmadığını söyledi.

(Bu raporun başlığı ve resmi yalnızca Business Standard ekibi tarafından yeniden işlenmiş olabilir; içeriğin geri kalanı otomatik olarak paylaşılan bir özet akışından oluşturulur.)