“Eşi benzeri görülmemiş” – karbondioksitin kayıtlı tarihteki herhangi bir zamandan on kat daha hızlı artması

Antik Antarktika buzunun ayrıntılı bir kimyasal analizini yapan araştırmacılar, atmosferik karbondioksitteki mevcut artış oranının, son 50.000 yılda herhangi bir zamanda olduğundan on kat daha hızlı olduğunu keşfettiler.

Sonuçlar az önce yayınlandı Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler KitabıDünya’nın geçmişindeki ani iklim değişikliği dönemlerine ilişkin yeni ve önemli bir anlayış sağlıyor ve iklim değişikliğinin günümüzdeki potansiyel etkilerine ilişkin yeni bir bakış açısı sunuyor.

“Geçmişi incelemek bize günümüzün karbondioksit oranının ne kadar farklı olduğunu öğretiyor₂ Oregon Eyalet Üniversitesi Dünya, Okyanus ve Atmosfer Bilimleri Fakültesi’nde yardımcı doçent ve çalışmanın baş yazarı Kathleen Wendt, “Bugünkü değişim gerçekten eşi benzeri görülmemiş” dedi.

“Araştırmamız, geçmişte şimdiye kadar kaydedilen en hızlı doğal karbondioksit artış oranlarını tespit etti ve bugün, büyük ölçüde insan emisyonlarından kaynaklanan bu artışın oluşma oranı on kat daha yüksek.”

Karbondioksit veya CO2, atmosferde doğal olarak oluşan bir sera gazıdır. Karbondioksit atmosfere girdiğinde küresel ısınmaya bağlı olarak iklimin ısınmasına katkıda bulunur. Geçmişte buzul çağı döngüleri ve diğer doğal nedenlerden dolayı seviyeler dalgalanıyordu, ancak bugün insan emisyonları nedeniyle artıyor.

Antarktika’da buz çekirdeği analizi

Yüzbinlerce yıl boyunca Güney Kutbu’nda biriken buz, hava kabarcıklarında hapsolmuş eski atmosferik gazları içeriyor. Bilim insanları, eser kimyasalları analiz etmek ve geçmiş iklimin kayıtlarını oluşturmak için 2 mil (3,2 kilometre) derinliğe kadar sondaj yaparak toplanan bu buz örneklerini kullanıyor. ABD Ulusal Bilim Vakfı, çalışmada kullanılan buz çekirdeği sondajını ve kimyasal analizini destekledi.

Önceki araştırmalar, yaklaşık 10.000 yıl önce sona eren son buzul çağında, karbondioksit seviyelerinin ortalamanın oldukça üzerine çıktığı birkaç dönem olduğunu göstermişti. Wendt, bu ölçümlerin hızlı değişimlerin doğasını tam olarak ortaya çıkaracak kadar ayrıntılı olmadığını ve bilim adamlarının neler olduğunu anlama yeteneğini sınırladığını söyledi.

Antarktika buz çekirdeğinden bir dilim. Araştırmacılar geçmiş iklim hakkında bilgi edinmek için antik buzda hapsolmuş kimyasalları inceliyor. Resim kredisi: Katherine Stelling, Oregon Eyalet Üniversitesi

“Son buzul çağının sonunda bunu görmeyi beklemeyebilirsiniz” dedi. “Fakat ilgimiz arttı ve o dönemlere dönüp daha detaylı ölçümler yaparak neler olduğunu görmek istedik.”

Batı Antarktik buz tabakasını bölen buz çekirdeği örneklerini kullanan Wendt ve meslektaşları, bu dönemlerde neler olduğunu araştırdılar. Karbondioksitteki bu sıçramaların, Kuzey Atlantik’te Heinrich olayları olarak bilinen ve dünya çapında ani iklim değişimleriyle ilişkilendirilen soğuk dönemlerin yanı sıra meydana geldiğini gösteren bir model belirlediler.

Araştırmanın ortak yazarı ve Dünya, Okyanus ve Atmosfer Bilimleri Okulu’nda doçent olan Christo Boisert, “Bu Heinrich olayları gerçekten dikkat çekici” dedi. “Bunun, Kuzey Amerika buz tabakasının dramatik çöküşünden kaynaklandığını düşünüyoruz. Bu, tropik musondaki değişiklikleri, Güney Yarımküre’deki batı rüzgarlarını ve büyük karbondioksit patlamalarını içeren zincirleme bir reaksiyonu başlatıyor.”₂ okyanuslardan çıkıyor.”

Doğal ve mevcut karbondioksit artışlarını karşılaştırın

En büyük doğal artışlar sırasında, karbondioksit 55 yılda yaklaşık milyonda 14 parça arttı. Sıçramalar her 7000 yılda bir meydana geliyordu. Bugünkü hızla bu artışın boyutu sadece 5-6 yılı alacaktır.

Kanıtlar, doğal CO2 yükselişinin geçmiş dönemlerinde, derin okyanus dolaşımında önemli bir rol oynayan batı rüzgarlarının da yoğunlaştığını ve Güney Okyanusu’ndan hızlı bir karbondioksit salınımına yol açtığını gösteriyor.

Diğer araştırmalar, iklim değişikliği nedeniyle bu batı rüzgarlarının önümüzdeki yüzyılda güçleneceğini gösterdi. Araştırmacılar, yeni bulguların, bunun gerçekleşmesi durumunda Güney Okyanusu’nun insan kaynaklı karbondioksiti absorbe etme yeteneğinin azalacağını öne sürdüğünü belirtti.

Wendt, “Saldığımız karbondioksitin bir kısmını absorbe etmek için Güney Okyanusu’na bağımlıyız, ancak hızla artan güney rüzgarları okyanusun bunu yapma kabiliyetini zayıflatıyor” dedi.

Referans: “Güney Okyanusu onlarca yıldır atmosfere karbondioksit salıyor₂ “Heinrich Stadiales’le Yükselmek”, Kathleen A. Wendt, Christoph Nierpas-Ahls, Kyle Niezgoda, David Nunn, Michael Kalk, Laurie Mainville, Julia Gottschalk, James W.B. Ray, Jochen Schmidt, Hubertus Fischer, Thomas F. Stocker, Juan Muglia, David Ferreira, Sean A. Marcotte, Edward Brook ve Christo Boisert, 13 Mayıs 2024, Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı.
doi: 10.1073/pnas.2319652121

Diğer ortak yazarlar arasında Oregon Eyaletinden Ed Brock, Kyle Niezgoda ve Michael Kalk; Christoph Neerbas-Ahles Bern Üniversitesi İsviçre’de ve Birleşik Krallık’ta Ulusal Fizik Laboratuvarı’nda; Bern Üniversitesi’nden Thomas Stocker, Jochen Schmidt ve Hubertus Fischer; Avustralya’daki New South Wales Üniversitesi’nden Laurie Mainville; İngiltere’deki St Andrews Üniversitesi’nden James Rae; Arjantin’den Juan Muglia; Birleşik Krallık’taki Reading Üniversitesi’nden David Ferreira ve Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden Sean Marcotte.

Çalışma ABD Ulusal Bilim Vakfı tarafından finanse edildi.